Kapliczki i krzyże przydrożne powiatu kwidzyńskiego
| Linia 10: | Linia 10: | ||
Przyglądając się figurom ustawionym wewnątrz nisz naszych kapliczek zauważymy, że w większości patronuje im Maryja Królowa Polski lub Maryja Królowa Różańca Świętego. W mniejszości pozostają inni święci jak: św. Katarzyna, św. Józef czy św. Florian. | Przyglądając się figurom ustawionym wewnątrz nisz naszych kapliczek zauważymy, że w większości patronuje im Maryja Królowa Polski lub Maryja Królowa Różańca Świętego. W mniejszości pozostają inni święci jak: św. Katarzyna, św. Józef czy św. Florian. | ||
| − | + | ==Gmina Kwidzyn== | |
<gallery> | <gallery> | ||
Plik:Korzeniewo - kapliczka.jpg|[[Korzeniewo]] - kapliczka | Plik:Korzeniewo - kapliczka.jpg|[[Korzeniewo]] - kapliczka | ||
| Linia 17: | Linia 17: | ||
Plik:Licze - kapliczka.jpg|[[Licze]] - krzyż | Plik:Licze - kapliczka.jpg|[[Licze]] - krzyż | ||
Plik:Baldram - kapliczka.jpg|[[Baldram]] - figura | Plik:Baldram - kapliczka.jpg|[[Baldram]] - figura | ||
| − | |||
Plik:Nowy Dwór - krzyż.jpg|[[Nowy Dwór]] - krzyż | Plik:Nowy Dwór - krzyż.jpg|[[Nowy Dwór]] - krzyż | ||
Plik:Obory - krzyż.jpg|[[Obory]] - krzyż | Plik:Obory - krzyż.jpg|[[Obory]] - krzyż | ||
| + | Plik:Janowo - krzyż.JPG|[[Janowo]] - krzyż i figura | ||
| + | Plik:Mareza - krzyż.JPG|[[Mareza]] - krzyż | ||
| + | Plik:Tychnowy - grota.jpg|[[Tychnowy]] - grota - 1977r. | ||
| + | Plik:Tychnowy - kapliczka.jpg|[[Tychnowy]] - kapliczka | ||
| + | Plik:Tychnowy - figura.jpg|[[Tychnowy]] - figura św. Floriana - 2014r. | ||
Plik:Ośno - krzyż.jpg|[[Ośno]] - krzyż | Plik:Ośno - krzyż.jpg|[[Ośno]] - krzyż | ||
Plik:Ośno - grota.jpg|[[Ośno]] - grota | Plik:Ośno - grota.jpg|[[Ośno]] - grota | ||
| − | |||
Plik:Rakowiec - krzyż.jpg|[[Rakowiec]] - krzyż | Plik:Rakowiec - krzyż.jpg|[[Rakowiec]] - krzyż | ||
| − | Plik: | + | Plik:Rakowieckie Pole - krzyż.JPG|[[Pole Rakowieckie]] - krzyż |
| − | Plik: | + | Plik:Rozpędziny - kapliczka.jpg|[[Rozpędziny]] - kapliczka |
| − | Plik: | + | Plik:Górki-krzyż.jpg|[[Górki]] - Osiedle - krzyż |
| − | + | Plik:Piekarniak - kapliczka.jpg|[[Kamionka]] - kapliczka | |
| − | Plik: | + | Plik:Piekarski Młyn 11.JPG|Piekarski Młyn [[Piekarniak]] |
| − | + | Plik:Kamionka - krzyż.jpg|[[Kamionka]] - krzyż - 1989r. | |
| − | Plik: | + | Plik:Miłosna - grota.jpg|[[Osiedle Miłosna w Kwidzynie|Miłosna]] - grota |
| − | Plik: | + | Plik:Nowa Wieś - krzyż.jpg|[[Nowa Wieś Kwidzyńska]] - krzyż |
| − | + | </gallery> | |
| − | + | ==Gmina Sadlinki== | |
| − | Plik: | + | <gallery> |
| − | + | ||
| − | Plik: | + | |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
Plik:Sadlinki - kapliczka.jpg|[[Sadlinki]] - św. Florian w kapliczce | Plik:Sadlinki - kapliczka.jpg|[[Sadlinki]] - św. Florian w kapliczce | ||
Plik:Sadlinki - kapliczka ul. Grudziądzka.jpg|[[Olszanica]] - kapliczka | Plik:Sadlinki - kapliczka ul. Grudziądzka.jpg|[[Olszanica]] - kapliczka | ||
| + | Plik:Sadlinki - kapliczka ul. Kwidzyńska.jpg|[[Sadlinki]] - kapliczka ul. Kwidzyńska | ||
| + | Plik:Białki - kapliczka.jpg|[[Białki]] - kapliczka | ||
| + | Plik:Okrągła Łąka - kapliczka.jpg|[[Okrągła Łąka]] - kapliczka - lata 60. XX w. | ||
Plik:Olszanica - kapliczka.jpg|[[Karpiny]] - kapliczka w lesie | Plik:Olszanica - kapliczka.jpg|[[Karpiny]] - kapliczka w lesie | ||
Plik:Karpiny - krzyż.jpg|[[Karpiny]] - krzyż | Plik:Karpiny - krzyż.jpg|[[Karpiny]] - krzyż | ||
Plik:Karpiny - kapliczka.jpg|[[Sadlinki]] - kapliczka ul. Grudziądzka | Plik:Karpiny - kapliczka.jpg|[[Sadlinki]] - kapliczka ul. Grudziądzka | ||
| − | |||
Plik:Bronisławowo - krzyż1.jpg|[[Bronisławowo]] - krzyż od strony Nebrowa | Plik:Bronisławowo - krzyż1.jpg|[[Bronisławowo]] - krzyż od strony Nebrowa | ||
Plik:Bronisławowo - krzyż.jpg|[[Bronisławowo]] - krzyż od strony Olszanicy | Plik:Bronisławowo - krzyż.jpg|[[Bronisławowo]] - krzyż od strony Olszanicy | ||
Plik:Bronisławowo - kapliczka.jpg|[[Bronisławowo]] - kapliczka | Plik:Bronisławowo - kapliczka.jpg|[[Bronisławowo]] - kapliczka | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Plik:Wiśliny-kapliczka.jpg|[[Wiśliny]] - kapliczka - 1957r. | Plik:Wiśliny-kapliczka.jpg|[[Wiśliny]] - kapliczka - 1957r. | ||
Plik:Nebrowo Wielkie-kapliczka.jpg|[[Nebrowo Wielkie]] - kapliczka - 1986r. | Plik:Nebrowo Wielkie-kapliczka.jpg|[[Nebrowo Wielkie]] - kapliczka - 1986r. | ||
| Linia 69: | Linia 56: | ||
Plik:Grabówko-kapliczka.jpg|[[Grabówko]] - kapliczka | Plik:Grabówko-kapliczka.jpg|[[Grabówko]] - kapliczka | ||
Plik:Grabowo-kapliczka.jpg|[[Grabowo]] - kapliczka - 2006r. | Plik:Grabowo-kapliczka.jpg|[[Grabowo]] - kapliczka - 2006r. | ||
| − | |||
Plik:Rusinowo-kapliczka.jpg|[[Rusinowo]] - kapliczka - 1955r. | Plik:Rusinowo-kapliczka.jpg|[[Rusinowo]] - kapliczka - 1955r. | ||
Plik:Glina-kapliczka.jpg|[[Glina]] - kapliczka - 1946r. | Plik:Glina-kapliczka.jpg|[[Glina]] - kapliczka - 1946r. | ||
| + | </gallery> | ||
| + | ==Gmina Gardeja== | ||
| + | <gallery> | ||
Plik:Gardeja ul Piastowska-krzyż.jpg|[[Gardeja]] ul. Piastowska - krzyż | Plik:Gardeja ul Piastowska-krzyż.jpg|[[Gardeja]] ul. Piastowska - krzyż | ||
| + | Plik:Gardeja ul.Pszenna.jpg|[[Gardeja]] - kapliczka - 1946r. | ||
| + | Plik:Zebrdowo - kapliczka.JPG|[[Olszówka]] - kapliczka | ||
Plik:Czarne Dolne - kapliczka.jpg|[[Czarne Dolne]] - kapliczka - 2009r. (na miejscu starej) | Plik:Czarne Dolne - kapliczka.jpg|[[Czarne Dolne]] - kapliczka - 2009r. (na miejscu starej) | ||
Plik:Czarne Dolne - grota.jpg|[[Czarne Dolne]] - grota z M.B. Różańcową | Plik:Czarne Dolne - grota.jpg|[[Czarne Dolne]] - grota z M.B. Różańcową | ||
| Linia 85: | Linia 76: | ||
Plik:Szczepkowo2016.jpg|[[Szczepkowo]] - figura w 2016r. | Plik:Szczepkowo2016.jpg|[[Szczepkowo]] - figura w 2016r. | ||
Plik:Zebrdowo - krzyż.jpg|[[Zebrdowo]] - krzyż przydrożny w kierunku Cygan | Plik:Zebrdowo - krzyż.jpg|[[Zebrdowo]] - krzyż przydrożny w kierunku Cygan | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Plik:Otoczyn - kapliczka.jpg|[[Otoczyn]] - kapliczka | Plik:Otoczyn - kapliczka.jpg|[[Otoczyn]] - kapliczka | ||
Plik:Otoczyn-krzyż.jpg|[[Otoczyn]] - krzyż | Plik:Otoczyn-krzyż.jpg|[[Otoczyn]] - krzyż | ||
Plik:Albertowo - krzyż.jpg|[[Albertowo]] - krzyż | Plik:Albertowo - krzyż.jpg|[[Albertowo]] - krzyż | ||
| − | Plik:Klasztorek - krzyż.jpg|[[Klasztorek]] - krzyż | + | Plik:Klasztorek - krzyż.jpg|[[Klasztorek]] - krzyż |
| − | Plik: | + | Plik:Czachówek-kapliczka.jpg|[[Czachówek]] - kapliczka 2015r. |
| − | Plik: | + | Plik:Karolewo-krzyż.jpg|[[Karolewo]] - krzyż |
| + | </gallery> | ||
| + | ==Gmina Prabuty== | ||
| + | <gallery> | ||
| + | Plik:Gdakowo krzyż.jpg|[[Gdakowo]] - krzyż | ||
| + | Plik:Gilwa kapliczka.jpg|[[Gilwa]] - kapliczka | ||
| + | Plik:Gilwa Mała krzyż.jpg|[[Gilwa Mała]] - krzyż | ||
| + | Plik:Gonty kapliczka.jpg|[[Gonty]] - kapliczka | ||
| + | Plik:Gonty krzyż.jpg|[[Gonty]] - krzyż | ||
| + | Plik:Gonty Małe.jpg|Gonty Małe - kapliczka | ||
| + | Plik:Kołodzieje kapliczka.jpg|[[Kołodzieje]] - kapliczka | ||
| + | Plik:Rodowo grota.jpg|[[Rodowo]] - grota | ||
| + | Plik:Rodowo krzyż.jpg|[[Rodowo]] - krzyż | ||
| + | Plik:Rodowo świątek1.jpg|[[Rodowo]] świątek 1 | ||
| + | Plik:Rodowo świątek2.jpg|[[Rodowo]] świątek 2 | ||
| + | Plik:Sypanica krzyż.jpg|[[Sypanica]] - krzyż | ||
| + | Plik:Stańkowo - kapliczka.jpg|[[Stańkowo]] - kapliczka | ||
| + | </gallery> | ||
| + | ==Gmina Ryjewo== | ||
| + | <gallery> | ||
| + | Plik:Ryjewo - figura.jpg|[[Ryjewo]] - figura | ||
| + | Plik:Ryjewo - kapliczka.jpg|[[Ryjewo]] - kapliczka | ||
| + | Plik:Ryjewo - krzyż.jpg|[[Ryjewo]] - krzyż | ||
Plik:Barcice - krzyż.jpg|[[Barcice]] - krzyż | Plik:Barcice - krzyż.jpg|[[Barcice]] - krzyż | ||
Plik:Barcice - krzyż2.jpg|[[Barcice]] - krzyż | Plik:Barcice - krzyż2.jpg|[[Barcice]] - krzyż | ||
| Linia 100: | Linia 109: | ||
Plik:Mątowskie Pastwiska - krzyż.jpg|[[Mątowskie Pastwiska]] - krzyż | Plik:Mątowskie Pastwiska - krzyż.jpg|[[Mątowskie Pastwiska]] - krzyż | ||
Plik:Rudniki - kapliczka.jpg|[[Rudniki]] - kapliczka | Plik:Rudniki - kapliczka.jpg|[[Rudniki]] - kapliczka | ||
| − | Plik: | + | Plik:Straszewo-kapliczka.jpg|[[Straszewo]] - kapliczka |
| − | Plik: | + | Plik:Straszewo-kapliczka2.jpg|[[Straszewo]] - kapliczka |
| + | Plik:Straszewo-kapliczka3.jpg|[[Straszewo]] - kapliczka | ||
| + | Plik:Straszewo-krzyż.jpg|[[Straszewo]] - krzyż | ||
| + | Plik:Straszewo-krzyż2.jpg|[[Straszewo]] - krzyż | ||
| + | Plik:Trzciano-kapliczka.jpg|[[Trzciano]] - kapliczka | ||
| + | Plik:Trzciano-krzyż.jpg|[[Trzciano]] - krzyż | ||
Plik:Klecewko - krzyż.jpg|[[Klecewko]] - krzyż | Plik:Klecewko - krzyż.jpg|[[Klecewko]] - krzyż | ||
| − | Plik: | + | Plik:Mątki - krzyż.jpg|[[Mątki]] - krzyż |
| − | + | ||
| − | + | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Wersja z 09:21, 24 lip 2016
Krzyże przydrożne, kapliczki oraz figury świętych ustawione w plenerze powiatu kwidzyńskiego są świadectwem naszej tysiącletniej tradycji chrześcijańskiej. W nie każdej wsi możemy je spotkać, ale tam gdzie są, stoją otulone drzewami lub kępami krzewów, często ogrodzone metalowym, kutym płotkiem. Stanowią widomy znak wiary i pobożności mieszkańców. Wszystkie są zadbane i przyozdobione. Najpiękniej wyglądają w maju. Mają niejednokrotnie wymowę patriotyczną i społeczną, jak te ufundowane w Janowie, czy w Korzeniewie. O ile krzyże przydrożne stawiano najczęściej na rozstajach dróg lub granicach wsi, o tyle kapliczki powstawały i powstają w czyjejś intencji, często w ramach podziękowania za łaskę Boską bądź dla upamiętnienia jakiegoś wydarzenia. Na początku XX wieku w Górkach na terenie posiadłości państwa Kowalskich w miejscu gdzie styka się róg parku dworskiego z wypływającym tam źródełkiem przy drodze do Prabut znajdowała się kapliczka Bartłomieja, którą dziedziczka majątku upamiętniła pewne tragiczne wydarzenie (wypadek samochodowy, w którym ona z dzieckiem ocalała, ale zginął jej kierowca). Kapliczka była zbudowana z kamieni z małymi witrażowymi okienkami z szybkami oprawionymi w ołów, z figurką Madonny z Lourdes wykonaną ze sztucznego kamienia we wnętrzu. Kapliczka ta nie przetrwała do naszych czasów, jednak pozostaje jeszcze w ludzkiej pamięci. Dlatego ważnym jest, aby te małe, ciche przykłady architektury sakralnej oprócz szacunku im należnego doczekały się też etnograficznego opracowania, bowiem tak jak nieistniejąca kapliczka w Górkach, tak i każda inna posiada własną historię i swych fundatorów. Przykładem może być piękna kapliczka z figurą Matki Boskiej postawiona w 2002 roku w Białkach, na ziemi pana Wieczorka, zbudowana przez rodziny: Kamińskich, Krupów i Gutmańskich lub krzyż w Klasztorku wkopany przez Józefa Kuźmę w 1945r., obok którego w 2002r. Halina Wilczek postawiła figurę Matki Bożej. Stary drewniany krzyż zastąpiono metalowym w 2010r., a aktu poświęcenia dokonał ks. Eugeniusz Potoniec.
Najstarszą kapliczką w powiecie jest kapliczka stojąca w Tychnowach. Zbudowana z granitowego kamienia i cegły, w niszy za szklaną taflą skrywa figurę św. Rocha, orędownika od zaraźliwych chorób. Pierwotnie była to figura drewniana (teraz przechowywana w kościele), dziś gipsowa bądź cementowa lekko kiczowata. Na wyższym poziomie, pod czterospadowym daszkiem usadowiony jest najważniejszy symbol wiary chrześcijańskiej, Jezus ukrzyżowany, w rdzawym kolorze. Całość wieńczy chorągiewka z datą 1853. Następną w kolejności chronologicznej jest kapliczka w Straszewie z datą na chorągiewce 1854, potem w Trzcianie z wyrytym w kamieniu napisem: Anno 1882.
Chorągiewki niezwykle pomocne w datowaniu, z datą 1946, znajdują się na kapliczce w Korzeniewie i na krzyżu w Marezie. Rok 1947 widnieje na kapliczce w Krzykosach. Ludzka pamięć jest zawodna, więc czasem pomocna w datowaniu jest wmurowana tablica. W Baldramie, pod figurą Matki Bożej czytamy: "Rok Święty 1950. Pod Twoją obronę uciekamy się Święta Boża Rodzicielko. Bedrony", w Glinie pod kapliczką widnieje napis:"Fundacja P.S.L. Drążkowo w maju 1946", a w Cyganach przeczytamy, że kapliczkę ufundował "Związek M.W.R.P. WICI - Cyganowo 1947" (Związek Młodzieży Wiejskiej Rzeczypospolitej Polskiej "WICI").
Ciekawą historię posiada figura w Janowie. Na postumencie jest przytwierdzona tablica, na której widnieje data 2000. Tablica informuje też, że "...Dla uczczenia wygranego plebiscytu w Janowie, w roku 1922 mieszkańcy wsi postawili w tym miejscu figurkę Matki Bożej, która w 1939r. została zniszczona. W 80 rocznicę plebiscytu mieszkańcy parafii Janowo ufundowali replikę tamtej figurki". Pierwowzór pomnika powstał z inicjatywy proboszcza Ignacego Niklasa i fundatorów wymienionych w akcie erekcyjnym: Augustyna Czyżewskiego, Tadeusza Tollika, Józefa Krajnika, Anastazego Wygockiego, Andrzeja Napiontka. Ciekawostką tego aktu jest fakt wymienienia z nazwiska osób przeciwnych budowie tego pomnika.
Przyglądając się figurom ustawionym wewnątrz nisz naszych kapliczek zauważymy, że w większości patronuje im Maryja Królowa Polski lub Maryja Królowa Różańca Świętego. W mniejszości pozostają inni święci jak: św. Katarzyna, św. Józef czy św. Florian.
Spis treści[ukryj] |
Gmina Kwidzyn
Korzeniewo - kapliczka
Lipianki - kapliczka
Lipianki - krzyż
Licze - krzyż
Baldram - figura
Nowy Dwór - krzyż
Obory - krzyż
Janowo - krzyż i figura
Mareza - krzyż
Tychnowy - grota - 1977r.
Tychnowy - kapliczka
Tychnowy - figura św. Floriana - 2014r.
Ośno - krzyż
Ośno - grota
Rakowiec - krzyż
Pole Rakowieckie - krzyż
Rozpędziny - kapliczka
Górki - Osiedle - krzyż
Kamionka - kapliczka
Piekarski Młyn Piekarniak
Kamionka - krzyż - 1989r.
Miłosna - grota
Nowa Wieś Kwidzyńska - krzyż
Gmina Sadlinki
Sadlinki - św. Florian w kapliczce
Olszanica - kapliczka
Sadlinki - kapliczka ul. Kwidzyńska
Białki - kapliczka
Okrągła Łąka - kapliczka - lata 60. XX w.
Karpiny - kapliczka w lesie
Karpiny - krzyż
Sadlinki - kapliczka ul. Grudziądzka
Bronisławowo - krzyż od strony Nebrowa
Bronisławowo - krzyż od strony Olszanicy
Bronisławowo - kapliczka
Wiśliny - kapliczka - 1957r.
Nebrowo Wielkie - kapliczka - 1986r.
Nebrowo Wielkie - kapliczka - 1989r.
Nebrowo Małe - kapliczka - lata 90. XX w.
Kaniczki - krzyż
Grabówko - kapliczka
Grabowo - kapliczka - 2006r.
Rusinowo - kapliczka - 1955r.
Glina - kapliczka - 1946r.
Gmina Gardeja
Gardeja ul. Piastowska - krzyż
Gardeja - kapliczka - 1946r.
Olszówka - kapliczka
Czarne Dolne - kapliczka - 2009r. (na miejscu starej)
Czarne Dolne - grota z M.B. Różańcową
Czarne Małe - krzyż
Krzykosy - kapliczka - 1947r.
Otłowiec - kapliczka
Otłówko - kapliczka
Rozajny - krzyż
Rozajny - krzyż
Cygany - kapliczka
Szczepkowo - kapliczka w 2015r.
Szczepkowo - figura w 2016r.
Zebrdowo - krzyż przydrożny w kierunku Cygan
Otoczyn - kapliczka
Otoczyn - krzyż
Albertowo - krzyż
Klasztorek - krzyż
Czachówek - kapliczka 2015r.
Karolewo - krzyż
Gmina Prabuty
Gdakowo - krzyż
Gilwa - kapliczka
Gilwa Mała - krzyż
Gonty - kapliczka
Gonty - krzyż
Gonty Małe - kapliczka
Kołodzieje - kapliczka
Rodowo - grota
Rodowo - krzyż
Rodowo świątek 1
Rodowo świątek 2
Sypanica - krzyż
Stańkowo - kapliczka
Gmina Ryjewo
Ryjewo - figura
Ryjewo - kapliczka
Ryjewo - krzyż
Barcice - krzyż
Barcice - krzyż
Jarzębina - krzyż
Mątowskie Pastwiska - krzyż
Rudniki - kapliczka
Straszewo - kapliczka
Straszewo - kapliczka
Straszewo - kapliczka
Straszewo - krzyż
Straszewo - krzyż
Trzciano - kapliczka
Trzciano - krzyż
Klecewko - krzyż
Mątki - krzyż
Źródło
- Zdjęcia współczesne - Rachel, Andriu i Komin
