Trzciano

Z Kwidzynopedia - encyklopedia e-kwidzyn

Trzciano na mapie
UNIQ7d39dbf72fbb4b34-googlemap-00000000-QINU

Trzciano (dawn. niem. Honigfelde) - wieś położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Ryjewo.

Obelisk ku pamięci zwycięskiej bitwy ze Szwedami. Fot.Rachel - 2015r.

Spis treści

[ukryj]

1 Historia
2 Zapisy nazewnictwa
3 Zobacz też
4 Źródła

Historia

Ślady osadnictwa sięgają początku naszej ery. Osada pruska wzmiankowana już w 1242 r., kiedy to mistrz krajowy Heinrich von Wyda nadał Dietrichowi von Diegenau, prócz innych pól, także te tereny na prawie chełmińskim. Nazwa Medicz (Nudicz – 1244 rok) pochodziła od miodu (der Honig), którego zbierano wyjątkowo dużo. Stąd też nazwa niemiecka wsi – Honigfeldt (1250 i 1437 rok). Wieś zniszczona została w czasie walk prusko - krzyżackich w XIII wieku i po odbudowie na nowo wymieniona w 1366 roku. W czasach krzyżackich istniał kościół, długo nieobsadzony, potem zniszczony w wojnach szwedzkich i niewymieniany po 1647 roku.

W lustracji 1505 roku wieś była własnością rodziny Brandtów, a w 1565 roku pojawiła się nazwa Koenigsfeld (Królewskie Pole) alias Trzciana, zaś w 1659 roku Trzciany. 27 czerwca 1629 roku odbyła się tu zwycięska dla hetmana Stanisława Koniecpolskiego bitwa ze Szwedami, w której szwedzki król Gustaw Adolf został lekko ranny. W centrum wsi ustawiono w 1966 roku obelisk upamiętniający to wydarzenie.

W 1801 roku powstała szkoła dla miejscowych dzieci. Do 1870 roku wydobywano z pobliskich gliniastych wzniesień wapień. W centrum wsi stał wapiennik służący do wypalania wapna. Na wsch. od wsi leży Jezioro Białe, słynące z jasnych, piaszczystych brzegów i klarownej wody. W pobliżu niego znajduje się Czarne Bagno (210 morgów), z którego wydobywano duże ilości torfu. Wiąże się z nim słynna legenda o siwym koniu.

W drugiej połowie XIX wieku, w południowo - wschodniej części wsi powstał cmentarz ewangelicki.

W roku 1905 osadę zamieszkiwało 749, a w 1910r. - 699 mieszkańców.

W 1928 roku zreformowana gmina obejmowała tylko tę wieś, która w 1925 roku liczyła 794 mieszkańców, a w 1943 roku 760 mieszkańców; uprawiano 1097 ha.

Istniały dwie szkoły wyznaniowe. Wieś była silnym ośrodkiem polskości. W 1910 roku na 699 mieszkańców, Polaków było 631.

W 1913 roku utworzono polską bibliotekę, którą prowadzili: Józef Kopciński, Liebrant, Helena Lewicka, Aniela Pomirska, Agaton Klóskowski, Urszula Pacerówna.

W 1919 roku otwarto polską ochronkę, prowadzoną przez Marię Szufrażankę. W plebiscycie za Polską głosowało 177 osób ( 64,36 % ). Działało Kółko Rolnicze, Towarzystwo Młodzieży, czytelnia i drużyna harcerska, a 3 czerwca 1929 roku otwarto polską szkołę, której organizatorem był Jan Boenigk, a później uczyli w niej: Wiktor Kleszczyński, Kazimierz Goebel, Franciszek Jankowski. Po wojnie szkołą kierowali: Malewski, Różyński, Jan Ciesielski, Robert Szymański, Jan Barański.

Zmiana dotychczasowej nazwy Honigfelde (dawn. pow. sztumski) na Trzciano ustalona została Rozporządzeniem Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 lipca 1947r. (Monitor Polski Nr 111, poz. 719).

W 1966 roku wmurowana została tablica upamiętniająca zamordowanych przez hitlerowców działaczy polskich. Byli to: Antoni Pacer (ojciec Kazimierza), Antoni Lewicki, Teofil Sadowski.

Zapisy nazewnictwa

1242 - Nudicz (Midicz) (CDPr)
1250 - Honigvelt (PUB)
1327 - Honiguelt (UBP)
1328 - Honigveld (PUB)
1399 - Honigvelt (ZHM)
1403 - Honigfelt (MKB)
1526 - Honigfeldt (UBP)
1542 - Honigdfelt (MRP)
1565 - Konikfelth alias Trcziana (LMC I)
1570 - Konikfelth alias Trcianna, wsi Trcianney (LMC II)
1582 - Honigfeld (ŹDz)
1624 - Trciana (LPm II)
1647 - Trzciano (F)
1664 - Trzciany (F)
1682 - Trzeczano (F)
1764 - Trzciano (Sm I)
1790 - Honigfelde (Srt)
1885 - Miedzice, Trzciany alias Trzciano (SG)
1945 - Honigfelde (R)
1951 - Trzciano (R)
inne spotykane formy (Medicz (1249), Koenigsfeld (Królewskie Pole) alias Trzciana, Königsfeld)