Mątowskie Pastwiska

Z Kwidzynopedia - encyklopedia e-kwidzyn

Mątowskie Pastwiska na mapie
UNIQ63aba0d6762e3e31-googlemap-00000000-QINU

Mątowskie Pastwiska (dawn. niem. Montauerweide) - wieś położona w powiecie kwidzyńskim, w gminie Ryjewo przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 525 z drogą wojewódzką nr 602.

Spis treści

[ukryj]

1 Historia
2 Teraźniejszość
3 Zagroda menonicka
4 Zapisy nazewnictwa
5 Galeria
6 Zobacz też
7 Źródła

Historia

Początek wsi datuje się na rok 1758, kiedy starościna sztumska, Tekla Bielińska wydzierżawiła na prawie emfiteutycznym siedmiu rodzinom menonickim Pastwiska Mątowskie na okres 30 lat. W XVII wieku okoliczne pastwiska były dzierżawione przez gburów z Mątowa Wielkiego na Żuławach Malborskich. Fakt ten znalazł odbicie w nazwie wsi. W roku 1818 wieś liczyła 63 domy, a w roku 1928 stała się gminą administracyjną, której podlegały Szkaradowo Wielkie i Szkaradowo Szlacheckie. Na wschodnim skraju wsi istnieje cmentarz menonicki założony na początku XIX wieku. W roku 1905 osadę zamieszkiwało 254, a w 1910r. - 272 mieszkańców.

Zmiana dotychczasowej nazwy Montauerweide (dawn. pow. sztumski) na Mątowskie Pastwiska ustalona została Rozporządzeniem Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 grudnia 1947r. (Monitor Polski nr 014, poz. 55).

Teraźniejszość

Znajdowała się tutaj mleczarnia oraz sklep, jednak po pożarze mleczarnia została zamknięta. Obecnie wieś ma typowo charakter rolniczy. Dużą jej część stanowią łąki oraz pola uprawne.

Zagroda menonicka

Na terenie wsi znajduje się jedyna w Dolinie Kwidzyńskiej, unikatowa zagroda menonicka pochodząca z XVIII wieku. [nr 30], wpisana do rejestru zabytków województwa pomorskiego. W skład zagrody wchodzą zabudowania mieszkalne i gospodarczymi pod jednym dachem na rzucie litery "L" - charakterystyczna dla budownictwa olenderskiego (dwudzielne poziomo drzwi wejściowe, dekoracyjnie opierzone, z datą na nadprożu [ ANNO×1779×AVBH×I×I-RBM ]). Polichromia na okiennicach domu, ujęcia wody wewnątrz, jedna studnia z formowanej cegły, elementy konstrukcyjne więźby dachowej domu oraz obory i stodoły – o dużych przekrojach i śladach dawnej obróbki ciesielskiej.

Dom dziadków - ze względu na szczegóły konstrukcyjne (zręb o złączeniu na obłap z wystającymi ostatkami, ślady dawnej obróbki ciesielskiej) - prawdopodobnie starszy od domu z 1779 roku. W 2007 roku zawaleniu uległa połowa połaci od lewej strony tzw. Domu Dziadków. W 2008 roku zostały wymienione okna (stare nie nadawały się do renowacji).

Napis

Nie ulega wątpliwości, że "ANNO 1779 to data budowy. "AVBH" oznacza AV Bau Herr czyli AV inwestor, właściciel. AV to jego inicjały, nie było to zapewne AV ale AU. Trochę więcej problemu jest z napisem "I×I-RBM". Ta część napisu dotyczy majstra, budowniczego domu (Bau Meister). Niejasna jest część początkowa - monogram majstra. Może to być HR albo MR. Ze względu na brak rejestru budowniczych monogramy nie są do rozszyfrowania.

Dom Dziadków

Dom Dziadków prawdopodobnie nie spełniał funkcji z nazwy. Było to raczej zabudowanie w którym mieszkał ktoś związany z gospodarstwem, może pracownicy.

Plany

Planowana jest odbudowa całej stodoły wraz z więźbą dachową i przylegającą stajnią. W najbliższym czasie mają zostać posadzone nowe drzewka owocowe w celu odnowienia sadu, jednak ze względu na koszty będzie to rozłożone w czasie. Obecnie trwają starania o dotacje finansowe z Ministerstwa Kultury i Unii Europejskiej.

Zapisy nazewnictwa

1711 - Montauerweide (Srt)
1885 - Montowskie Pastwisko (SG)
1945 - Montauerweide (R)
1951 - Mątowskie Pastwiska (R)
inne spotykane formy (Pastwisko Montki, Pastwisko Przy Montowach, Montowskie Pastwisko, Muntauerweyde, Montauer Weide, Dorf Montauerweide)