Straszewo

Z Kwidzynopedia - encyklopedia e-kwidzyn

Straszewo na mapie
UNIQ95a42091c0a733a-googlemap-00000000-QINU

Straszewo (dawn. niem. do 1932 Straszewo, a od 1932 Dietrichsdorf) - wieś w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Ryjewo.

Spis treści

[ukryj]

1 Historia
2 Galeria
3 Zapisy nazewnictwa
4 Zobacz też
5 Źródła

Historia

Wymienione w dokumentach zakonnych już w 1236 roku jako Sircoy – wieś lenna. W 1242 roku nadane jako Strassewite (Straszewice – nazwa oznacza stróżę, straż, wartę) Dietrichowi von Diepenau (Tiefenau) – od jego imienia wzięła się niemiecka nazwa wsi Dietrichsdorf wzmiankowana w 1362 roku. Potem było wsią czynszową o 60 łanach, z których 6 miał sołtys, a 4 proboszcz.

Obok był stary majątek – Scoltan, połączony ze wsią w XV wieku. Wieś ucierpiała podczas wojen polsko - krzyżackich. W XVI wieku dobra te przejęła rodzina Brandtow, posiadająca też Trzciano, Mikołajki Pomorskie i przejściowo Watkowice.

Od końca XIII wieku istnieje cmentarz wokół kościoła.

W 1548 roku jeden z właścicieli, Walten von Strassen, wydał córkę za Wilczewskiego – swego zięcia i następcę, po którym dobra przejęła Kczewska, zaś na pocz. XVII wieku Bartłomiej Nowodworski. 26 czerwca 1627 roku na polach Straszewa toczył się jeden z epizodów, zwycięskiej dla Polaków bitwy ze Szwedami pod Trzcianem.

Już w 1565 roku ze starostwa sztumskiego wydzielono tzw. małe niegrodowe starostwo straszewskie, istniejące do 1772 roku. Starostami i tanutariuszami straszewskimi byli m. in.: Jerzy Konopacki – 1604, Albert Schach von Wittenau – 1676, Margareta Schach von Wittenau (wdowa) – 1682, Antoni Kczewski – przed 1768, gen. Xawery Kanden-Trzciński – 1768.

Po pierwszym rozbiorze Polski Prusacy przekształcili starostwo w urząd domenalny, zlikwidowany w 1801 roku, kiedy to podporządkowano Straszewo urzędowi w Sztumie.

Od 1790 roku działała szkoła królewska, której nauczycieli opłacano z kasy króla Prus.

W II poł. XIX wieku istniały 2 folwarki, które w I poł. XX wieku (do 1945 r.) należały do rodzin Rohrbeck i Bochert.

Straszewo było bardzo silnym ośrodkiem polskości. Szczególne zasługi położył proboszcz, przez 64 lata w Tychnowach i Straszewie, Piotr Baranowski (1805 - 1901). W czasie plebiscytu za Polską głosowało 231 osób (60,63%).

W roku 1905 osadę zamieszkiwało 605, a w 1910 roku - 608 mieszkańców.

Utworzona w 1928 roku gmina, miała w 1925 roku - 611 mieszkańców, a w 1943 roku 697 mieszkańców i uprawiano 924 ha.

Ze Straszewa pochodził błogosławiony ks. Władysław Demski (1884-1940), zamordowany przez hitlerowców w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen i beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II w 1999 roku w Warszawie wśród 108 męczenników II wojny światowej.

Zmiana dotychczasowej nazwy Dietrichsdorf (dawn. pow. sztumski) na Straszewo ustalona została Rozporządzeniem Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 lipca 1947 roku (Monitor Polski Nr 111, poz. 719).

Komendantami OSP byli: Bogdan Rusinowski, Franciszek Kilian. Bogdan Wieprzkowski, Edwin Wiśniewski, Jerzy Gajos, Kazimierz Polanowski.

Szkołą kierowali: Zygmunt Bąkowski, Jan Waligóra, Benon Kłos, Janina Faltynowska, Jan Przedpełski, Włodzimierz Żułma, Roman Tomaszewski, Genowefa Raabe, Jan Barański, Krystyna Łapacz.

Galeria

zdjęcie archiwalne- kościół w Straszewie
Tablica pamiątkowa na świątyni.
Straszewo 1909r.

Zapisy nazewnictwa

1242 - Stiessewite (CDPr) właściwie Stressewite - Strzeszewicy
1399 - Ditherichsdorf (ZHM)
1400 - Dytherichsdorff (MKB)
1565 - Ditrichsdorph alias Strasewo (LMC I)
1570 - Dytrychsdorff alias Straszewo (LMC II)
1582 - Dittrichsdorf (ŹDz)
1624 - Straszewo (LPm II)
1945 - Dietrichsdorf (R)
1951 - Straszewo (R)
inne spotykane formy (Stressewite, Dittherisdorff, Straßewo, Streschau, Strassen, Straschewo)