Rozpędziny
UNIQ6412ef4c601aa1fc-googlemap-00000000-QINU |
Rozpędziny na mapie |
---|
Rozpędziny (dawn. niem. Rospitz) - wieś położona w powiecie kwidzyńskim, w gminie Kwidzyn.
Spis treści |
Historia
We wczesnym średniowieczu w okolicy znajdowała się osada, leżąca przy drodze wiodącej z Grudziądza do Kwidzyna. Nazwa wsi wywodzi się od sołtysa Rozpędzińskiego, który w 1564 roku otrzymał przywilej lokacyjny od księcia. Na przełomie wieków XVI i XVII było tu dwunastu gburów i dwie karczmy. W wieku XVII chłopów oczynszowano, a po uwłaszczeniu uregulowane zostały granice wsi.
Pod koniec XVIII wieku w Rozpędzinach powstał cmentarz ewangelicki
W roku 1905 osadę zamieszkiwało 649, a w 1910 roku na 705 ha mieszkało 570 osób.
W roku 1939 we wsi było 141 gospodarstw domowych, w których mieszkały 534 osoby.
Zmiana dotychczasowej nazwy Rospitz na Rozpędziny ustalona została Rozporządzeniem Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 lipca 1947r. (Monitor Polski Nr 111, poz. 719).
Pierwsze lata po 1945 roku to okres walki z analfabetyzmem i szerzenia oświaty rolniczej. Na polu tym zasłużył się zwłaszcza Władysław Rybak, kierownik szkoły w Rozpędzinach. W latach 1946-1972 działał we wsi PGR. Grunty jego przekazano pod budowę kombinatu celulozowo-papierniczego. W 1970 roku Rozpędziny liczyły 478 mieszkańców.
Teraźniejszość
Stan ludności w dniu 31 grudnia 2007 roku wynosił: 284 osoby.
Sołtys (2012): Wiesława Zadworna
Rozpędziny 29
82-500 Kwidzyn
tel. 608 592 863
Poprzednio funkcję sołtysa pełnił Włodzimierz Szczurko.
Wiadukt i most kolejowy
W miejscowości Rozpędziny znajdują się dwa ciekawe obiekty kolejowe. Pierwszy, to wiadukt nad drogą Kwidzyn - Sadlinki, drugi - most nad rzeką Liwą. Zostały zbudowane prawdopodobnie w roku 1907 na trasie linii kolejowej Kwidzyn - Smętowo. Ostatni pociąg pokonał całą trasę w 1947 roku. Przez wiadukt i most prowadzi obecnie tylko jeden tor, jednak ich konstrukcja była przygotowana na dwa tory. Obiekty są dobrze zachowane i sprawiają wrażenie solidnych.
"W rok po uruchomieniu przewozów (1910) kursowanie pociągów zostało czasowo wstrzymane, z uwagi na osunięcie się nasypu kolejowego w okolicach wsi Rozpędziny, które było spowodowane ulewnymi deszczami. W trakcie usuwania szkód pasażerowie pociągów przesiadali się z pociągów dojeżdżających do miejsca osuwiska, przechodzili krótki bo 150 metrowy nieprzejezdny odcinek toru i wsiadali do podstawionego pociągu po przeciwległej stronie."
Ciekawostki
Na ceglanym budynku w Rozpędzinach można odnaleźć ślady poniemieckiego napisu.
Galeria
Cegielnia w Rozpędzinach. Zdjęcie wykonane w sierpniu 2008 roku. Autor:Drosik
Zapisy nazewnictwa
- 1540 - Rosswitz (ZtM)
- 1641 - Rospitz (ZtM)
- 1888 - Rozpędziny (SG)
- 1945 - Rospitz (R)
- 1951 - Rozpędziny (R)
Zobacz też
Wykaz miejscowości powiatu kwidzyńskiego
Źródła
- Forum e-kwidzyn.pl
- Kwidzyn. Z dziejów miasta i okolic
- http://www.westpreussen.de/
- Monitor Polski - Rocznik 1947 Nr 111
|