Nebrowo Małe

Z Kwidzynopedia - encyklopedia e-kwidzyn

Nebrowo Małe na mapie
UNIQ6fdfa1272e5380dd-googlemap-00000000-QINU

Czerwiec 2008

Wieś na starej fotografii. Czas żniw.

Nebrowo Małe (dawn. niem. Klein Nebrau) - wieś położona w powiecie kwidzyńskim, w gminie Sadlinki.

Spis treści

[ukryj]

1 Historia
2 Zapisy nazewnictwa
3 Zobacz też
4 Źródła

Historia

Obszar wsi należał od poł. XIIIw. do dominium biskupstwa pomezańskiego i jej dzieje były całkowicie związane z Nebrowem Wielkim, wymienionym po raz pierwszy w 1361 roku.

Dopiero w 1624r. wyodrębniła się osada Nebrowo Małe. Od 1630r. zaczęli napływać koloniści niemieccy, głównie z Pomorza Zachodniego. Wieś ucierpiała od powodzi w latach 1663, 1670 i 1672. W 1752r. było tu 24 łany i ponad 7 mórg, które miało 16 rodzin chłopskich, których nazwiska zachowały się. Mieszkańcy wsi byli zobowiązani wspólnie z mieszkańcami Nebrowa Wlk. pilnować wału wiślanego i wspólnie likwidować zatory lodowe oraz płacić za jego naprawę.

W latach 1628-1629 wieś ucierpiała od wojsk szwedzkich, polskich i brandenburskich. Szkody wyrządzili też Szwedzi w czasie "potopu" (1659r.) i wojny północnej (1707r.). Ofiary pochłonęły też zarazy w latach 1627, 1638, 1655 i 1709-1711. Chłopi byli wcześniej oczynszowani, a od 1788r. otrzymywali ziemię w dożywotnie użytkowanie.

W 1789r. było tu 17 dymów.

W roku 1905 osadę zamieszkiwało 227, a w 1910r. - 202 mieszkańców.

Od końca XIXw. do 1945r, była tu 1-klasowa szkoła ewangelicka. Do 1937r. wieś miała własną mleczarnię. Była też kuźnia i poczta. Największymi gospodarzami była rodzina Wittów. Karl Witt był deputowanym do Landstagu i Reichstagu, a jego syn Wilhelm do Landstagu. Przed 1945r. było we wsi 7 domów drewnianych i szachulcowych, a 4 miały połączoną część mieszkalną z gospodarczą.

Zmiana dotychczasowej nazwy Klein Nebrau na Nebrowo Małe ustalona została Rozporządzeniem Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 czerwca 1948r. (Monitor Polski nr 059, poz. 363).

1 października 1949r. powstała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna pod kierownictwem Filarego Minca. Spółdzielnię rozwiązano 14 listopada 1958 roku. W 1961 powołano spółdzielnię pod nazwą "Nebrowianka". Kierowali nią: Wincenty Damaziak, Gołębiowski, Ptasiński, Wiesław Budrewicz, Kazimierz Dobosz, Tadeusz Żak, Stanisław Kapuściński. Spółdzielnię ponownie rozwiązano 10 lutego 1984 roku. We wsi utworzono także Spółdzielnię Mleczarską - prezesem został Teodor Kuczborski, a następnie Pluta. Otwarto przedszkole. Po wojnie wójtem został Franciszek Kocznur. We wsi była świetlica.

Zapisy nazewnictwa

1684 - Klein Nebrau (ZtM)
1885 - Nebrowo Małe (SG)
1945 - Klein Nebrau (R)
1951 - Nebrowo Małe (R)
inne spotykane formy (Nebrow, Nebraw, Nebra, Neberow, Neberaw)