Kapliczki i krzyże przydrożne powiatu kwidzyńskiego
Linia 24: | Linia 24: | ||
Plik:Piekarniak - kapliczka.jpg|[[Kamionka]] - kapliczka | Plik:Piekarniak - kapliczka.jpg|[[Kamionka]] - kapliczka | ||
Plik:Rakowiec - krzyż.jpg|[[Rakowiec]] - krzyż | Plik:Rakowiec - krzyż.jpg|[[Rakowiec]] - krzyż | ||
− | Plik:Tychnowy - grota.jpg|[[Tychnowy]] - grota | + | Plik:Tychnowy - grota.jpg|[[Tychnowy]] - grota - 1977r. |
Plik:Tychnowy - kapliczka.jpg|[[Tychnowy]] - kapliczka | Plik:Tychnowy - kapliczka.jpg|[[Tychnowy]] - kapliczka | ||
Plik:Mareza - krzyż.JPG|[[Mareza]] - krzyż | Plik:Mareza - krzyż.JPG|[[Mareza]] - krzyż |
Wersja z 13:49, 28 paź 2015
Krzyże przydrożne, kapliczki oraz figury świętych ustawione w plenerze powiatu kwidzyńskiego są świadectwem naszej tysiącletniej tradycji chrześcijańskiej. W nie każdej wsi możemy je spotkać, ale tam gdzie są, stoją otulone drzewami lub kępami krzewów, często ogrodzone metalowym, kutym płotkiem. Stanowią widomy znak wiary i pobożności mieszkańców. Wszystkie są zadbane i przyozdobione. Najpiękniej wyglądają w maju. Mają niejednokrotnie wymowę patriotyczną i społeczną, jak te ufundowane w Janowie, czy w Korzeniewie. O ile krzyże przydrożne stawiano najczęściej na rozstajach dróg lub granicach wsi, o tyle kapliczki powstawały i powstają w czyjejś intencji, często w ramach podziękowania za łaskę Boską bądź dla upamiętnienia jakiegoś wydarzenia. Na początku XX wieku w Górkach na terenie posiadłości państwa Kowalskich w miejscu gdzie styka się róg parku dworskiego z wypływającym tam źródełkiem przy drodze do Prabut znajdowała się kapliczka Bartłomieja, którą dziedziczka majątku upamiętniła pewne tragiczne wydarzenie (wypadek samochodowy, w którym ona z dzieckiem ocalała, ale zginął jej kierowca). Kapliczka była zbudowana z kamieni z małymi witrażowymi okienkami z szybkami oprawionymi w ołów, z figurką Madonny z Lourdes wykonaną ze sztucznego kamienia we wnętrzu. Kapliczka ta nie przetrwała do naszych czasów, jednak pozostaje jeszcze w ludzkiej pamięci. Dlatego ważnym jest, aby te małe, ciche przykłady architektury sakralnej oprócz szacunku im należnego doczekały się też etnograficznego opracowania, bowiem tak jak nieistniejąca kapliczka w Górkach, tak i każda inna posiada własną historię i swych fundatorów. Przykładem może być piękna kapliczka z figurą Matki Boskiej postawiona w 2002 roku w Białkach, na ziemi pana Wieczorka, zbudowana przez rodziny: Kamińskich, Krupów i Gutmańskich.
Najstarszą kapliczką w powiecie jest kapliczka stojąca w Tychnowach. Zbudowana z granitowego kamienia i cegły, w niszy za szklaną taflą skrywa figurę św. Rocha, orędownika od zaraźliwych chorób. Pierwotnie była to figura drewniana (teraz przechowywana w kościele), dziś gipsowa bądź cementowa lekko kiczowata. Na wyższym poziomie, pod czterospadowym daszkiem usadowiony jest najważniejszy symbol wiary chrześcijańskiej, Jezus ukrzyżowany, w rdzawym kolorze. Całość wieńczy chorągiewka z datą 1853. Następną w kolejności chronologicznej jest kapliczka w Straszewie z datą na chorągiewce 1854, potem w Trzcianie z wyrytym w kamieniu napisem: Anno 1882.
Chorągiewki niezwykle pomocne w datowaniu, z datą 1946, znajdują się na kapliczce w Korzeniewie i na krzyżu w Marezie. Rok 1947 widnieje na kapliczce w Krzykosach. Ludzka pamięć jest zawodna, więc czasem pomocna w datowaniu jest wmurowana tablica. W Baldramie, pod figurą Matki Bożej czytamy: "Rok Święty 1950. Pod Twoją obronę uciekamy się Święta Boża Rodzicielko. Bedrony", w Glinie pod kapliczką widnieje napis:"Fundacja P.S.L. Drążkowo w maju 1946", a w Cyganach przeczytamy, że kapliczkę ufundował "Związek M.W.R.P. WICI - Cyganowo 1947" (Związek Młodzieży Wiejskiej Rzeczypospolitej Polskiej "WICI").
Ciekawą historię posiada figura w Janowie. Na postumencie jest przytwierdzona tablica, na której widnieje data 2000. Tablica informuje też, że "...Dla uczczenia wygranego plebiscytu w Janowie, w roku 1922 mieszkańcy wsi postawili w tym miejscu figurkę Matki Bożej, która w 1939r. została zniszczona. W 80 rocznicę plebiscytu mieszkańcy parafii Janowo ufundowali replikę tamtej figurki". Pierwowzór pomnika powstał z inicjatywy proboszcza Ignacego Niklasa i fundatorów wymienionych w akcie erekcyjnym: Augustyna Czyżewskiego, Tadeusza Tollika, Józefa Krajnika, Anastazego Wygockiego, Andrzeja Napiontka. Ciekawostką tego aktu jest fakt wymienienia z nazwiska osób przeciwnych budowie tego pomnika.
Przyglądając się figurom ustawionym wewnątrz nisz naszych kapliczek zauważymy, że w większości patronuje im Maryja Królowa Polski lub Maryja Królowa Różańca Świętego. W mniejszości pozostają inni święci jak: św. Katarzyna, św. Józef czy św. Florian.
Korzeniewo - kapliczka
Lipianki - kapliczka
Lipianki - krzyż
Licze - kapliczka
Baldram - figura
Białki - kapliczka
Nowy Dwór - krzyż
Obory - krzyż
Ośno - krzyż
Ośno - grota
Kamionka - kapliczka
Rakowiec - krzyż
Tychnowy - grota - 1977r.
Tychnowy - kapliczka
Mareza - krzyż
Janowo - krzyż i figura
Gdakowo - krzyż
Gilwa - kapliczka
Gilwa Mała - krzyż
Gonty - kapliczka
Gonty - krzyż
Kołodzieje - kapliczka
Rodowo - grota
Rodowo - krzyż
Rodowo świątek 1
Rodowo świątek 2
Sypanica - krzyż
Olszówka - kapliczka
Stańkowo - kapliczka
Ryjewo - figura
Okrągła Łąka - kapliczka - lata 60. XX w.
Sadlinki - św. Florian w kapliczce
Olszanica - kapliczka
Karpiny - kapliczka w lesie
Karpiny - krzyż
Sadlinki - kapliczka ul. Grudziądzka
Sadlinki - kapliczka ul. Kwidzyńska
Bronisławowo - krzyż od strony Nebrowa
Bronisławowo - krzyż od strony Olszanicy
Bronisławowo - kapliczka
Rozpędziny - kapliczka
Pole Rakowieckie - krzyż
Straszewo - kapliczka
Straszewo - kapliczka
Straszewo - kapliczka
Straszewo - krzyż
Straszewo - krzyż
Trzciano - kapliczka
Trzciano - krzyż
Wiśliny - kapliczka - 1957r.
Nebrowo Wielkie - kapliczka - 1986r.
Nebrowo Wielkie - kapliczka - 1989r.
Nebrowo Małe - kapliczka - lata 90. XX w.
Kaniczki - krzyż
Grabówko - kapliczka
Grabowo - kapliczka - 2006r.
Piekarski Młyn Piekarniak
Rusinowo - kapliczka - 1955r.
Glina - kapliczka - 1946r.
Gardeja ul. Piastowska - krzyż
Czarne Dolne - kapliczka - 2009r. (na miejscu starej)
Czarne Dolne - grota z M.B. Różańcową
Czarne Małe - krzyż
Krzykosy - kapliczka - 1947r.
Otłowiec - kapliczka
Otłówko - kapliczka
Rozajny - krzyż
Rozajny - krzyż
Cygany - kapliczka
Szczepkowo - kapliczka
Zebrdowo - krzyż przydrożny w kierunku Cygan
Tychnowy - figura św. Floriana - 2014r.
Miłosna - grota
Gardeja - kapliczka - 1946r.
Górki - Osiedle - krzyż
Otoczyn - kapliczka
Albertowo - krzyż
Klasztorek - krzyż
Nowa Wieś Kwidzyńska - krzyż
Mątki - krzyż
Źródło
- Zdjęcia współczesne - Rachel, Andriu i Komin