Brachlewo
|
UNIQ74b6fb9e4652f94-googlemap-00000000-QINU |
| Brachlewo na mapie |
|---|
Brachlewo (dawn. niem. Rachelshof) - wieś położona w powiecie kwidzyńskim, w gminie Kwidzyn.
Spis treści |
Historia
Obszar wsi Brachlewo, podobnie jak Tychnowy i Biały Dwór należał od 1236 roku do rodziny von Stangów. Wojny polsko - krzyżackie z XV wieku dokonały na tym terenie olbrzymich zniszczeń.
W pobliżu wsi znane są jeszcze dwie inne osady wymieniane w dokumentach już od XII wieku. Chłopska wieś Jerzewo oraz osada Jerzewskie Pole (Jerzewoerfelde). Zakon osiedlał tu niemieckich kolonistów, a po 1466 roku miały miejsce silne procesy polonizacyjne.
W 1515 roku Elżbieta z Czołpy sprzedała Jerzemu Sokołowskiemu 16 łanów w Tychnowach i na terenie obecnego Brachlewa. Dobra te były w posiadaniu szlachty polskiej, poszczególnych właścicieli Białego Dworu. Do nich też należał folwark Zajezierze (Hintersee) leżącego nad jeziorem Brachlewskim (Hintersee).
Po wykupieniu w 1777 roku dóbr Białego Dworu przez króla Prus, na terenie tym pracował podleśniczy i rachmistrz Johann August Rachels. Od jego nazwiska wzięła się nazwa wsi Rachelshof. Leśniczówka zaś nazywała się Rachelsdorf.
Już w 1788 roku istniała tu szkoła, w której nauczał Lindenau.
Rola wsi wzrosła po wybudowaniu drogi bitej i kolei w 1883 roku na trasie Malbork - Kwidzyn. Obecny dworzec na stacji Brachlewo powstał w 1902 roku.
W 1907 roku połączono wieś i majątek Jerzewo.
Już od drugiej połowy XIX wieku istniał nad jeziorem luksusowy pensjonat i lokal rozrywkowy Johanna Karstena, który w okresie międzywojennym należał już do Abrahama Wiensa, znanego hodowcy srebrnych lisów. Nad jeziorem zbudowano też nowoczesne kąpielisko i dom zdrojowy, do których przyjeżdżali mieszkańcy Kwidzyna i okolic.
W roku 1905 osadę zamieszkiwało 306, a w 1910r. - 295 mieszkańców.
We wsi działała mleczarnia Leonharda Kriega, którego wytwórnia serów produkowała w czasie II wojny światowej na potrzeby Wehrmachtu 600 – 700 cetnarów sera topionego dziennie.
Hermann Gresch prowadził tartak, a Hermann Dambeck handel końmi.
W latach dwudziestych wieś została zelektryfikowana. W tym czasie też, w pobliżu jeziora wybudowano dwuklasową szkołę.
Jeszcze w czasie plebiscytu w 1920 roku oficjalnie używano nazwy Jerzewo, a nie Brachlewo. W plebiscycie tym za przynależnością do Polski głosowało 20 osób, co stanowiło 35,09 % mieszkańców.
W 1928 roku Jerzewo, Jerzewskie Pole, Zajezierze i Brachlewo połączono w jedną gminę Brachlewo.
Zmiana dotychczasowej nazwy Rachelshof na Brachlewo ustalona została Rozporządzeniem Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946r. (Monitor Polski Nr 142, poz. 262).
W 1945 roku utworzono czteroklasową szkołę podstawową, którą kierował działacz oświatowy Franciszek Siekierkowski.
Pierwszym sołtysem wsi został Jan Omieczyński (1945 – 1974), dawny działacz Związku Polaków w Niemczech.
Brachlewo na starych pocztówkach
Teraźniejszość
Stan ludności na dzień 31 grudnia 2007: 368 osób
Sołtys (2012): Marek Ungrowski
Brachlewo 4
82-500 Kwidzyn
tel. 55 275 12 10 lub 691 025 222
Poprzednio funkcję sołtysa pełnił Zdzisław Kosewski.
Zaletą wsi jest jej atrakcyjne położenie przy trasie Kwidzyn - Malbork. Wieś usytuowana jest nad jeziorem Jerzewo, wśród lasów ,gdzie znajduje się ośrodek letniego wypoczynku z polem namiotowym, kempingiem, domkami letniskowymi, małą gastronomią, plażą strzeżoną, pomostami i zjeżdżalnią co powoduje, że miejscowość jest ulubionym miejscem wypoczynkowym Kwidzyniaków.
Od 2000 roku w niedalekim sąsiedztwie ośrodka, w wyremontowanym budynku po starej, przedwojennej szkole znajduje się "Zielona Szkoła" kierowana przez p. Bożenę Kulik, gdzie do zaadaptowanego ośrodka przyjeżdżają dzieci i młodzież z całej Polski oraz z Białorusi, Litwy i innych państw.
Zapisy nazewnictwa
- 1515 - Brachelsdorf (Kęt)
- 1788 - Brachlewo (ZtM), Rachelsdorf Unterförsterei (ZtM)
- 1888 - Rachelschof (SG)
- inne spotykane formy (Jerßewo, Jerszewo, Jerschewo, Racholshoff, Rachelshof, Jerzewo)
Zobacz też
Wykaz miejscowości powiatu kwidzyńskiego
Źródła
- http://www.westpreussen.de/
- Monitor Polski - Rocznik 1946 Nr 142
|
