Historia znaczka - Niemieckie Poczty Polowe
Niemieckie Poczty Polowe
Feldpost II WS
W niemieckiej armii podczas II Wojny Światowej funkcjonowała wojskowa poczta. Poczta polowa to poczta, najczęściej wojskowa, zapewniająca w czasie wojny jednostkom wojskowym i żołnierzom wymianę korespondencji z przełożonym, ludnością cywilną i między żołnierzami.
W warunkach bojowych obowiązywała cenzura oraz jawność korespondencji, ale od żołnierzy nie były generalnie pobierane opłaty. Poczta polowa posiadała swoje pieczęcie z kodem poczty (jednostki wojskowej) zamiast adresu. W czasie II WS niemiecka poczta polowa emitowała własne znaczki, jednak najczęściej ograniczała się do samych stempli i nadruków.
Poczty polowe funkcjonowały w trzech głównych rodzajach sił zbrojnych III Rzeszy: Wehrmacht, Luftwaffe, Kriegsmarine. Dodatkowo poczty polowe miały oddziały frontowe oraz specjalne: SS, RAD (Służba Pracy).
W obiegu były zwykle karty pocztowe i listy (do 250 g), pakiety (do 1 kg), pocztowe i przekazy pieniężne do kwoty 1000 RM, przekazów pocztowych i płatniczych z zakresu do 1000 RM, oraz opasek do paczek gazet oraz telegramów.
Incydentalnie w obiegu były paczki do 2kg. Służby wojskowe były również w stanie wysłać listem poleconym lub wartościowym, jak również pakiety. Całkowicie wyłączone były przekazy pocztowe.
Punkt odbioru / nadania korespondencji wojskowej
Wszystkie przesyłki miały adnotację "Feldpost" i dokładny adres nadawcy. Jednostki wojskowe miały swój numer poczty polowej, który co jakiś czas był zmieniany dla ochrony kontrwywiadowczej. Korespondencja żołnierzy Wehrmachtu musiała trafiać do skrytki pocztowej w rejonowych urzędach pocztowych. Generalnie zabronione było wrzucanie listów do skrzynek pocztowych obsługiwanych przez Deutsche Post. Bardzo często listy nadawcze i odbiorcze były ocenzurowane i miały pieczątkę lub np. naklejkę „Zensure”.
Według zapisów Ministerstwa Poczty Rzeszy w czasie wojny zostało wysłanych wojskowych przesyłek pocztowych w milionach sztuk:
- 1939r.: 1167
- 1940r.: 3736
- 1941r.: 5994
- 1942r.: 7205
- 1943r.: 7652
- 1944r.: 4867
Znaczek pocztowy z 1944r. - nr 890 wg Katalogu Michel Deutschland – „Niemiecka Poczta polowa na Wschodzie”
Znaczki poczt polowych 1942-1945 / wg katalogu Michel Deutschland /
Nr 1
Nr 2
znaczek Nr 3, kasowany na liście, jest bardzo rzadki
znaczek Nr 4, kasowany na liście, jest bardzo rzadki
Znaczki poczt polowych były także często używane na listach ze znaczkami obiegowymi poczty niemieckiej.
Znaczki poczt polowych były także używane w czasie gdy armia niemiecka okupowała np.:
Tunis - kwiecień 1943r.
Rodos - listopad 1944r.
grudzień 1944r.
Kreta - listopad 1944r.
Leros - luty 1945r.
Vukowar - październik 1944r.
U-Boot HELA (baza u-botów na półwyspie Hel) marzec 1945
Krym - październik 1943r.
"Ruhrkessel” - kwiecień 1945r.
marzec - kwiecień 1945 Ostpreussen
Ww znaczki / kartki są nadzwyczaj rzadkie kasowane lub na liście!!! Jest bardzo dużo odmian kolorystycznych, nadruków, ząbkowań, błędów ect…
Wydania prywatne, vinety
Powstało także dużo prywatnych wydań, tz. „ fantazyjnych” itp., które nigdy nie weszły do obiegu:
1943, Sturmjäger-Vignette (dużo odmian kolorystycznych)
1943, Königsberg (dużo odmian kolorystycznych)
JEDNOSTKI WOJSKOWE, KTÓRE STACJONOWAŁY W GARNIZONIE MARIENWERDER W CZASIE II WŚ
- Fronttruppenteile
II./Infanterie-Regiment 45
- Ersatztruppenteile
Sanitäts-Staffel
Heeresfachschule (V.W.)
Heeresfachschule (V.)
-Kommandobehörden / Dienststellen
Wehrbezirks-Kommando (WK I, Wehrersatzbezirk Danzig. Zuständig für die Wehrmeldebezirke (Wehrmeldeämter) Marienburg und Marienwerder.) (od sierpnia 1941)
Wehrmeldeamt (WK I, Wehrbezirk Marienburg. Zuständig für den Landkreis Marienwerder.) (do lipca 1941)
Wehrmeldeamt (WK XX, Wehrbezirk Marienwerder. Zuständig für den Landkreis Marienwerder.) (od sierpnia 1941)
21. Dywizja z siedzibą w Elblągu / Elbing /
IR 3: I. Mohrungen ; St., II., 13., 14. Deutsch-Eylau, III. Osterode (Ostpr.)
IR 24: Braunsberg, II. Pr. Eylau
IR 45: Marienburg (Westpr.), II. Marienwerder (Westpr.) 45 Pułk Piechoty II bat.
| Jednostka | Feldpostnummer | Numer od połowy 1940 |
|---|
| Regimentsstab | 08535 | 08535 |
|---|---|---|
| Stab I. Bataillon | 12087 | 12087A |
| 1. Kompanie | 12092 | 12087 B |
| 2. Kompanie | 21337 | 12087 C |
| 3. Kompanie | 27712 | 12087 D |
| 4. Kompanie | 23327 | 12087 E |
| Stab II. Bataillon | 15978 | 15978 A |
| 5. Kompanie | 20547 | 15978 B |
| 6. Kompanie | 08003 | 15978 C |
| 7. Kompanie | 26323 | 15978 D |
| 8. Kompanie | 15399 | 15978 E |
AR 21: I. Mohrungen; St., II. Elbing, III. Pr. Eylau
AR 57 : I. Braunsberg ; St., II. Elbing
21 pododdział pancerny Ostróda
21 batalion rozpoznania Elbląg
9 batalion MG / Karabinów maszynowych /
SS-Division Totenkopf
SS-Panzergrenadier-Division „Totenkopf“
3. SS-Panzer-Division „Totenkopf“
Na początku czerwca 1941r. Dywizja SS Grenadierów Pancernych Totenkopf została przeniesiona do Kwidzyna. Wkrótce po przeniesieniu jednostki wzięła ona udział w ataku na ZSRR.
Stan na 1 listopada 1939r.
SS-Division „Totenkopf“ (dowódca - SS-Gruppenführer Theodor Eicke (14 listopada 1939 – 6 lipca 1941))
SS-Totenkopf-Infanterie-Regiment 1 (SS-Standartenführer Max Simon)
SS-Totenkopf-Infanterie-Regiment 2 (SS-Standartenführer Heinz Bertling)
SS-Totenkopf-Infanterie-Regiment 3 (SS-Standartenführer Hans-Friedemann Goetze)
SS-Totenkopf-Aufklärungs-Abteilung (SS-Sturmbannführer Heimo Hierthes)
SS-Totenkopf-Nachrichten-Abteilung (SS-Sturmbannführer Richard Sansoni)
SS-Totenkopf-Pionier-Bataillon (SS-Sturmbannführer Heinz Lammerding)
SS-Totenkopf-Panzerjäger-Abteilung (SS-Sturmbannführer Karl Leiner)
SS-Totenkopf-Feldgendarmerie-Zug
| Jednostka | Feldpostnummer | Numer od 1940 |
|---|
| Stab | 24374 gestr. 1940 | 12238 |
|---|---|---|
| Stab I. Bataillon | 25112 gestr. 1940 | 14040 |
| 1. Kompanie | 25813 gestr. 1940 | 14830 |
| 2. Kompanie | 26751 gestr. 1940 | 15635 |
| 3. Kompanie | 27320 gestr. 1940 | 16401 |
| 4. Kompanie | 28049 gestr. 1940 | 17164 |
| Stab II. Bataillon | 29145 gestr. 1940 | 17879 |
| 5. Kompanie | 30019 gestr. 1940 | 18225 |
| 6. Kompanie | 30823 gestr. 1940 | 18801 |
| 7. Kompanie | 31211 gestr. 1940 | 19275 |
| 8. Kompanie | 31768 gestr. 1940 | 19946 |
| Stab III. Bataillon | 32150 gestr. 1940 | 20230 |
| 9. Kompanie | 33154 gestr. 1940 | 20778 |
| 10. Kompanie | 33331 gestr. 1940 | 21258 |
| 11. Kompanie | 34421 gestr. 1940 | 21891 |
| 12. Kompanie | 35879 gestr. 1940 | 22480 |
| 13. Kompanie | - | 12893 |
| 14. Kompanie | - | 13236 |
| Batterie 7,5-cm-Kanone | - | ab 1941 - 41484 |
| Pionierkompanie | - | ab 1941 - 40513 |
Struktura organizacyjna ww dywizji w 1943r.
- Dowództwo pułku
- 5 pułk grenadierów pancernych SS Totenkopf (często niepoprawnie nazywany "Thule")
- I batalion
- II batalion
- III batalion
- 6 pułk grenadierów pancernych SS Theodor Eicke (formalnie 3 pułk Theodor Eicke)
- I batalion
- II batalion
- III batalion
- 3 pułk pancerny SS
- I batalion
- II batalion
- 3 pułk artylerii pancernej SS
- I dywizjon
- II dywizjon
- III dywizjon
Numery poczt polowych:
3 Pułk Artylerii SS:
Sztab Pułku = FP-Nr 36 883
I. Sztab Baterii Artylerii. (I Oddział batalionu 1-3) = 39 245
II. Oddział batalionu 4-6 = 36 053
III. Oddział batalionu 7-9 = 08 014
IV. Oddział batalionu 10-12 = 11 020
- 3 dywizjon przeciwpancerny SS
- 3 dywizjon dział szturmowych SS
- 3 dywizjon przeciwlotniczy SS
- 3 pancerny batalion łączności SS
- 3 pancerny dywizjon rozpoznawczy SS
- 3 pancerny batalion saperów SS
- 3 batalion zaopatrzeniowy SS
- 3 szpital polowy SS
- 3 pluton korespondentów wojennych SS
- 3 pluton żandarmerii SS
- 3 batalion zapasowy SS
658 Pionier-Batallion / batalion saperów / 1939-1940
Kompania FLAK ( lekka artyleria przeciwlotnicza )
Dwie kompanie Volksturmu ( 1945 )
Nationalsozialistische Fliegerkorps (NSFK)
NSFK-Brigade 125 (Weichselland) dowództwo Danzig
NSFK-Sturm 12/125 Marienwerder/Westpreußen, Regierung
Dowódca - Fritz Schwarz
23. Infanterie-Division
Godło dywizji od listopada 1942r.
Dowódca - Generalleutnant Hans Schirmer - 1 sierpień 1944 - styczeń 1945
Od grudnia 1939r. do lutego 1940r. w Liczu koło Kwidzyna działał Stalag XX B - obóz dla podoficerów Wojska Polskiego.
Przykładowe listy polowe z Marienwerder
Szpital polowy
Organizacja RAD
1944, Luftpost-Zulassungsmarke "MARIENWERDER 20.10." die Feldpostnummer "30767 A" (Stab IV. Abt. Artillerie-Rgt. 251)
Na tz „feldpostach” nadanych z Marienwerder mogły być naklejone WYŁĄCZNIE znaczki poczt polowych od 1-4!
Zobacz też
- Historia Poczty Pruskiej od 1850 do 1868
- Znaczki pocztowe Norddeutscher Postbezirk lata 1.01.1868 – 31.12.1871
- Historia znaczka - Deutsches Reich i Reichspost ( 1872 - 1900 )
- Historia znaczka - Okręg 16 Marienwerder
- Kwidzyńskie znaczki plebiscytowe
Źródła
- opracowanie - Krzysztof Stasiak, Krystyna Plebańska
Bliższe informacje dot. wzorów stempli, cenzur, różnych rodzajów feldpostów itp. można znaleźć w wydawnictwie:
MICHEL "Handbuch-Katalog Deutsche Feldpost 1937-1945"
