Związek Pruski
Związek Pruski powstał 13-14 marca 1440 roku w Ratuszu, w Kwidzynie jako konfederacja szlachty i miast pruskich skierowana przeciw Krzyżakom. Decydującą rolę w Związku Pruskim odgrywały miasta.
Związek powstał w oparciu o Związek Jaszczurczy. Dążył do uzyskania wpływu na rządy w państwie krzyżackim i przywilejów stanowych, podobnych do posiadanych przez szlachtę i mieszczaństwo w krajach sąsiednich. Sprzeciwiał się dotychczasowemu monopolowi Zakonu Krzyżackiego w życiu politycznym i gospodarczym. Główną rolę odgrywały w nim Gdańsk, Toruń i Chełmno oraz średniozamożne rycerstwo ziemi chełmińskiej, Pomorza Gdańskiego, Powiśla i Warmii.
Krzyżacy, odwołując się do sądu papieskiego i cesarskiego, dążyli do osłabienia i rozbicia Związku. Oczekiwanych przez Zakon rezultatów nie przyniosła jednak ani ekskomunika, nałożona na Związek Pruski na podstawie sfałszowanej bulli papieskiej, ani wyrok cesarski, skazujący na śmierć lub banicję 300 jego członków, a pozostałych na wysokie grzywny pieniężne. Zastosowane represje doprowadziły do wybuchu powstania antykrzyżackiego 4 lutego 1454 roku.
Jednocześnie przybyła do Krakowa delegacja Związku Pruskiego uzyskała zgodę Kazimierza IV Jagiellończyka na zbrojną pomoc ze strony Polski w zamian za poddanie Prus Krzyżackich królowi polskiemu. 22 lutego 1454 roku król wypowiedział wojnę Zakonowi i 6 marca tegoż roku ogłosił inkorporację Prus do Korony. Jeszcze przed przystąpieniem Polski do wojny powstańcy opanowali większość miast pruskich. We władaniu Krzyżaków pozostały tylko: Malbork, Sztum i Chojnice. Wydarzenia te dały początek wojnie trzynastoletniej 1454-1466.
21 czerwca 2014r. w Muzeum w Kwidzynie odbyła się konferencja popularnonaukowa, na której zaprezentowano publiczności jedyny, zachowany dokument Aktu założycielskiego Związku Pruskiego przechowywany w Archiwum Państwowym w Toruniu.
