Szkoła katedralna
Między 1285 a 1323 rokiem powstała w Kwidzynie, zgodnie z uchwałami IV soboru laterańskiego, szkoła przykatedralna. Z 1323 roku pochodzi wzmianka, że scholastykiem był Johann. Szkoła ta kształciła głównie do stanu duchownego, ale również dla potrzeb świeckich.
Oficjalnie nazywała się „Leges scholae partikularis Insulae Mariannae”, a potocznie nazywano ją „szkołą uczonych”. Znana też później jako miejska ( Bürgerschule ) lub łacińska ( Lateinschule ). Od powstania do około 1590 roku mieściła się ona przy południowych murach zamku, gdzie mieszkali też duchowni. Superintendent i proboszcz Salomon Klein z poparciem rady miejskiej doprowadził pod koniec XVI wieku do wybudowania wzdłuż murów miejskich, w dawnym ogrodzie zamkowym nowej szkoły, której trzy charakterystyczne wieżyczki widoczne są na starych rysunkach miasta.
Liczyła zawsze od 70 do 126 uczniów. Pobyt w szkole trwał osiem lat, a nauka obejmowała pięć klas: Quarta, Tertia, Secunda, Prima i Oberprima, które miały łącznie dwanaście oddziałów. Uczono literatury i gramatyki greckiej, łacińskiej, hebrajskiego, teologii, arytmetyki geometrii, logiki, kładziono nacisk na sztukę oratorstwa i prowadzenia dyskusji. Jej najsłynniejszym absolwentem był Kwidzynianin Mikołaj Wodka. Pod koniec XVI wieku i przez cały wiek XVII „uczona szkoła” miała już wysoki poziom i dobrą kadrę nauczycielską. W latach 1590 – 1596 w szkole uczył wybitny uczony – teolog ewangelicki Johannes Timäus. W latach 1607 – 1612 rektorem był Bartholomëus Wilhelmi, który zreformował ją na wzór toruński. Po wprowadzeniu luteranizmu szkoła katedralna podupadła.
W 1807 roku ucierpiała z powodu zajęcia jej przez Francuzów na lazaret. Król Fryderyk Wilhelm III zmienił w listopadzie 1812 roku nazwę szkoły na Gimnazjum, od 1816 roku Gimnazjum Królewskie. Ponieważ budynek szkoły z końca XVI wieku groził zawaleniem, w 1832 roku został zamknięty, a młodzież przeniesiono do innych zakładów.
