Kwidzyńskie guziki

Powiedzenie, że coś jest "guzik warte" ma dziś zgoła odmienne znaczenie niż w przeszłości. Począwszy od wczesnego średniowiecza guzy stanowiły ozdobny element odzieży szlachetnie urodzonych. Wykonywane ze srebra i złota, wysadzane cennymi kamieniami w ostateczności wykorzystywane były jako zapłata za rachunek w podróży czy w karczmie. Średniowieczny guz swym kształtem przypominał owoc dzikiej róży z uszkiem. Otworki w guziczkach pojawiły się dopiero w XVIII wieku. Od XIX wieku guziki pojawiają się na wszystkich elementach garderoby a nawet na butach. Około 1850 roku zautomatyzowano produkcję guzików z czterema dziurkami służącymi do przyszycia go do materiału, lekko wklęsłym środkiem oraz wypukłym rantem.

I taki jest pierwszy zaprezentowany guziczek. Jest to guzik bieliźniany; jego średnica wynosi 16,8 mm; awers przedstawia napisy: W. MATERN * MARIENWERDER *, między wklęsłym środkiem a wypukłym rantem wytłoczono ozdobny perełkowy otok.

W. Matern to Wilhelm Matern, który w 1909 roku był właścicielem kamienicy przy Breitestr. 41 i tam wytwarzał guziki sprzedawane na lokalny rynek.

Drugi zaprezentowany guzik przyszywany był do odzieży cywilnej najprawdopodobniej marynarki. Guzik o średnicy 20,5 mm jest dwustronny o gładkim awersie, na rewersie posiada napis: R. WALKER * MARIENWERDER *. Robert Walker w latach dwudziestych XX wieku posiadał wytwórnię guzików również przy Breite Strasse dziś to ulica Batalionów Chłopskich.

Guziki odzieżowe tzw. reklamowe, sygnowane nazwiskiem wytwórcy i nazwą miasta, w którym zostały wykonane były zamawiane przez lokalnych krawców czy sklepy galanteryjne.

Prezentowane egzemplarze są unikatowym dowodem istnienia guzików reklamowych na terenie dawnego Kwidzyna.

• 

  Guzik - W. Matern

• 

  Guzik - R. Walker

• 

  Kamienica, w której pracował W. Matern

• 

  Kamienica, w której pracował R. Walker

Ciekawostki:

• W męskiej garderobie guziki przyszywane są po prawej stronie ubrania, w kobiecym stroju zaś umieszczone są po lewej stronie. Ta tradycja jest związana z tym iż większość ludzi jest praworęczna. Nawet w dawnych czasach mężczyźni ubierali się sami. Damom pomagały pokojówki i to dla ich wygody przyszywano je po lewej stronie.

Źródła:

• zbiory prywatne