Wschodniopruskość
Wschodniopruskość
Tożsamość regionalna i narodowa w kulturze politycznej Niemiec to imponująca książka, w której autor prof. Robert Traba - historyk i kulturoznawca przedstawia wielowymiarowy obraz dziejów w latach 1914 - 1933, czyli w przełomowych dla tego regionu latach, w których miała miejsce kilkumiesięczna, rosyjska okupacja prowincji, plebiscyty 1920 roku oraz spektakularna dominacja narodowych socjalistów. Mentalne procesy kształtowania tożsamości regionalnej i narodowej w Prusach Wschodnich zostały tu nakreślone z wykorzystaniem szerokiego zestawu źródeł i ogromnego zakresu literatury.
Spis treści:
- Podziękowania
- Wprowadzenie
- Stan badań i źródła
- Inspiracje i założenia metodologiczne
- Struktura książki
Część I Rzeczywistość społeczna: zbiorowi aktorzy życia publicznego w Prusach Wschodnich
- Wojna
- Państwo
- Ruchy polityczne
- Kościoły
- Organizatorzy zbiorowej tożsamości: portret organizacji społecznych
- Eksplozja społeczna 1914/1915 i 1918-1920
- Unsere Heimat - ruch w obronie "naszej ziemi ojczystej"
- Instytucje oświatowe i organizacje młodzieżowe
- Organizacje paramilitarne i kombatanckie
Część II Rzeczywistość wyobrażona: w poszukiwaniu istoty "wschodniopruskości"
- Ziemia ojczysta (Heimat) - naród (Volk)
- Konstrukcja pojęć
- Interpretacje intelektualno-filozoficzne
- Interpretacje literackie
- Interpretacje edukacyjne
- "Inni"? Socjaldemokraci, Polacy, Litwini. Próba porównania
- Bollwerk - przedmurze (anty-)cywilizacji/bastion niemieckości na Wschodzie
- Konstrukcja pojęcia
- Interpretacje intelektualno-filozoficzne
- Interpretacje edukacyjne
- Interpretacje: krajobraz i tożsamość zbiorowa
- Płeć i "wschodniopruskość". Próba podsumowania
- Wojna - wróg
- Konstrukcja pojęć
- Interpretacje: historia przeżywania (pamiętniki, wspomnienia)
- Interpretacje: edukacja i literatura piękna
- Interpretacje: krajobraz kulturowy i ideowe zasady jego kształtowania
- Interpretacje: "wróg" - zmiana paradygmatu
Część III Społeczna inscenizacja "wschodniopruskości" i narodowej jedności
- Symbole i rytuały polityczne (1): polityczny kult poległych na polu chwały
- Heldenhaine: inscenizacja "bohaterskiej śmierci za Ojczyznę"
- "Wschodniopruskość" mogił wojennych
- Ceremoniał żałoby
- Symbole i rytuały polityczne (2): w hołdzie bohaterom bitwy pod Tannenbergiem i marszałkowi Hindenburgowi
- Tannenberg: pierwsze próby kreowania nowego symbolu narodowego
- Hindenburg: kult "Męża Opatrznościowego" niemieckiego Wschodu
- Tannenberg - Nationaldenkmal: sakralizacja zwycięstwa i bohaterstwa
- "Die Jugend voran!"/"Młodzież naprzód!": kult tężyzny fizycznej w służbie narodu
- Alternatywa? Narodowi socjaliści i socjaldemokraci
- Symbole i rytuały polityczne (3): plebiscyty jako wschodniopruskie spełnienie idei "jedności z Macierzą"
- Kreowanie ceremoniału plebiscytowego
- Apogeum: rok 1925 i 1930
- Utrwalanie wartości
Zamiast zakończenia: kontynuacja i zmiana. "Wschodniopruskość" w systemie totalitarnej III Rzeszy
- Bibliografia
- Zusammenfassung
- Inhaltsverzeichnis
- Konkordancja historycznych nazw instytucji, organizacji i stowarzyszeń
- Źródła ilustracji
- Indeks
____________________________________________________________________________________________
Autor: Robert Traba
Redaktor prowadzący: Elżbieta Kędelska
Okładka: Janusz Pilecki
Wydawca: Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa "Borussia" w Olsztynie
Rok wydania: 2007
Stron: 471
