Kościoły i kaplice na terenie byłej diecezji pomezańskiej 1243-1821

Praca naukowa autorstwa ks. dr Jana Wiśniewskiego wydana za zgodą Kurii Metropolitarnej Archidiecezji Warmińskiej.

Pierwsza część opracowania wprowadza czytelnika w problematykę terenu objętego tematem pracy oraz jego dzieje kościelne. Opracowanie wyszczególnia ilość katolickich kościołów i kaplic powstałych i funkcjonujących na terenie byłej diecezji pomezańskiej oraz ich los w przygotowanym alfabetycznie rysie historycznym miejscowości do chwili likwidacji prawnej diecezji w 1821 roku. Ustalenia badawcze przedstawia zakończenie, a także aneksy. Istotnym uzupełnieniem pracy jest część druga opracowania przedstawiająca katalog proboszczów i wikariuszy posługujących w omówionych świątyniach oraz w niektórych przypadkach pastorów wspólnot ewangelickich do czasu wydania tej pozycji.

Część I

Okładka

Spis treści

• Wstęp

Rozdział I

GENEZA I GRANICE DIECEZJI POMEZAŃSKIEJ

• Chrystianizacja Pomezanii
• Kolonizacja terytorium diecezji pomezańskiej
• Powstanie, obszar, granice diecezji pomezańskiej
• Przynależność do metropolii

Rozdział II

O POMEZAŃSKICH MIEJSCACH SAKRALNYCH NA PRZESTRZENI WIEKÓW (XIII-XX WIEK)

• Parafie przedkrzyżackie
• Najstarsze pomezańskie miejsca sakralne
• Systematyczna budowa ośrodków kultu

- Miejsca kultu chrześcijańskiego w komturstwach

- Podział diecezji na archiprezbiteraty (dekanaty) w średniowieczu

- Pomezański formularz wizytacyjny z 1400 roku

• Rozbicie wyznaniowe diecezji skutkiem reformacji

- Dzieje kościołów i kaplic w tzw. polskiej części diecezji pomezańskiej (do 1821 r.)

- Protestantyzm w pomezańskiej części Prus Książęcych

- Przynależność dekanalna parafii w okresie poreformacyjnym (do 1821 r.)

- Od bulli De salute animarum do bulli Totus Tuus Poloniae Populus (1821-1992)

• Majątek parafii

- Uposażenie parafii

- Podział parafii ze względu na zamożność

- Księża - wykształcenie, uposażenie

- Zarządcy kościelni - witrykusowie (prowizorzy)

- Obowiązki społeczności cywilnej wobec parafii

Rozdział III

LOSY POSZCZEGÓLNYCH OŚRODKÓW KULTU NA PRZESTRZENI DZIEJÓW

• Zakończenie

________________________________________________________________

Stron : 507

Część II

Okładka

Spis treści

ANEKS I

Katalog proboszczów, komendariuszy, a także wikariuszy od reformacji do czasów współczesnych

ANEKS II

Pomezański formularz wizytacyjny z 1400 roku - Inquisitorium in visitationa Episcopi vel sui commissarii

ANEKS III

Wykaz kościołów z uwzględnieniem przynależności parafialnej i dekanalnej

ANEKS IV

Zestawienie liczbowe: liczba mieszkańców i zobowiązani do Komunii św. Wielkanocnej

ANEKS V

Wykaz niemiecko-polski parafii pomezańskich

ANEKS VI

Wykaz parafii istniejących w 1992 roku na terenie diecezji pomezańskiej z uwzględnieniem przynależności diecezjalnej i dawnych niemieckich nazw miejscowości

ANEKS VII

Wykaz liczbowy miejsc sakralnych diecezji pomezańskiej w okresie średniowiecza

MAPY

• Mapa 1. - Podział średniowieczny na komturstwa i komory
• Mapa 2. - Kościoły i kaplice w średniowieczu
• Mapa 3. - Kościoły ewangelickie (1525-1945)
• Mapa 4. - Kościoły katolickie i ich filie (1945-1992)

Bibliografia

Wykaz skrótów

Skorowidz geograficzny

Skorowidz nazwisk

Skorowidz proboszczów, komendariuszy, a także wikariuszy, od reformacji do czasów współczesnych

____________________________________________________________

Stron: 882

Redaktor: ks. dr Jan Wiśniewski

Projekt okładki: Adam Karzel

Wydawca: Wyższe Seminarium Duchowne Metropolii Warmińskiej "Hosianum"

Rok wydania 1999

ISSN 1425-302X