Władysław Gębik
(Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
Linia 4: | Linia 4: | ||
Ukończył gimnazjum w Myślenicach, studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. | Ukończył gimnazjum w Myślenicach, studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. | ||
− | W latach 1923-1932 był nauczycielem w Miejskim Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym w Katowicach. W Poznaniu w 1932 r. obronił pracę doktorską z zakresu biologii i uzyskał tytuł doktora nauk filozoficznych. W 1933 r. został nauczycielem Polskiego Gimnazjum w Bytomiu, potem w [[Kwidzyn]]ie. W 1934 przystąpił do tworzenia polskiego szkolnictwa średniego w Prusach Wschodnich. Zasłużył się w opracowaniu programu nauczania w szkołach polskich w Niemczech. Był założycielem i pierwszym dyrektorem [[ | + | W latach 1923-1932 był nauczycielem w Miejskim Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym w Katowicach. W Poznaniu w 1932 r. obronił pracę doktorską z zakresu biologii i uzyskał tytuł doktora nauk filozoficznych. W 1933 r. został nauczycielem Polskiego Gimnazjum w Bytomiu, potem w [[Kwidzyn]]ie. W 1934 przystąpił do tworzenia polskiego szkolnictwa średniego w Prusach Wschodnich. Zasłużył się w opracowaniu programu nauczania w szkołach polskich w Niemczech. Był założycielem i pierwszym dyrektorem [[I Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Gębika d. Polskie Gimnazjum w Kwidzynie|Polskiego Gimnazjum w Kwidzynie]] (otwarte w 1937 r., 25 sierpnia 1939 r. uczniów i nauczycieli władze hitlerowskie internowały, nauczycieli przewieziono do obozów koncentracyjnych). Władysław Gębik trafił do obozu koncentracyjnego w Hohenbruch, potem Stutthof, Sachsenhausen i w końcu do Mauthausen-Gusen. W obozach koncentracyjnych przebywał od czerwca 1940 do 5 maja 1945 r. Nawet w tak trudnych warunkach wykazywał się postawą humanisty, opiekował się starszymi więźniami. Był prezesem Polskiej Rady Obozowej oraz Międzynarodowego Komitetu Więźniów. |
W 1945 wrócił na teren Polski i podjął pracę w gimnazjum w Szczyrzycu. Niebawem przyjechał do Olsztyna i objął stanowisko naczelnika Wydziału Szkół Średnich Kuratorium Mazurskiego, Okręgu Szkolnego w Olsztynie. | W 1945 wrócił na teren Polski i podjął pracę w gimnazjum w Szczyrzycu. Niebawem przyjechał do Olsztyna i objął stanowisko naczelnika Wydziału Szkół Średnich Kuratorium Mazurskiego, Okręgu Szkolnego w Olsztynie. | ||
Linia 22: | Linia 22: | ||
* „Wiara ojców” (przed 1939) | * „Wiara ojców” (przed 1939) | ||
* "Kształt wzajemnej miłości" (przed 1939) | * "Kształt wzajemnej miłości" (przed 1939) | ||
− | * "Burzom dziejów nie dali się zgnieść" (1967) | + | * "[[Burzom dziejów nie dali się zgnieść]]" (1967) |
* "Z diabłami na ty" (1972) | * "Z diabłami na ty" (1972) | ||
* "Czarodziejski grosz" (baśń sceniczna wystawiona przez krakowski Teatr Rozmaitości w 1969 r.) | * "Czarodziejski grosz" (baśń sceniczna wystawiona przez krakowski Teatr Rozmaitości w 1969 r.) |
Aktualna wersja na dzień 22:31, 10 sty 2010
Władysław Gębik (ur. 14 czerwca 1900 r. w Szczyrzycu koło Limanowej, zm. 23 marca 1986 r. w Krakowie) - doktor nauk filozoficznych, pedagog, pisarz, literat, pisał pod pseudonimem Andrzej Borowik, działacz społeczno-kulturalny spod znaku Rodła, etnograf.
Ukończył gimnazjum w Myślenicach, studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
W latach 1923-1932 był nauczycielem w Miejskim Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym w Katowicach. W Poznaniu w 1932 r. obronił pracę doktorską z zakresu biologii i uzyskał tytuł doktora nauk filozoficznych. W 1933 r. został nauczycielem Polskiego Gimnazjum w Bytomiu, potem w Kwidzynie. W 1934 przystąpił do tworzenia polskiego szkolnictwa średniego w Prusach Wschodnich. Zasłużył się w opracowaniu programu nauczania w szkołach polskich w Niemczech. Był założycielem i pierwszym dyrektorem Polskiego Gimnazjum w Kwidzynie (otwarte w 1937 r., 25 sierpnia 1939 r. uczniów i nauczycieli władze hitlerowskie internowały, nauczycieli przewieziono do obozów koncentracyjnych). Władysław Gębik trafił do obozu koncentracyjnego w Hohenbruch, potem Stutthof, Sachsenhausen i w końcu do Mauthausen-Gusen. W obozach koncentracyjnych przebywał od czerwca 1940 do 5 maja 1945 r. Nawet w tak trudnych warunkach wykazywał się postawą humanisty, opiekował się starszymi więźniami. Był prezesem Polskiej Rady Obozowej oraz Międzynarodowego Komitetu Więźniów.
W 1945 wrócił na teren Polski i podjął pracę w gimnazjum w Szczyrzycu. Niebawem przyjechał do Olsztyna i objął stanowisko naczelnika Wydziału Szkół Średnich Kuratorium Mazurskiego, Okręgu Szkolnego w Olsztynie.
W Olsztynie dr Gębik założył Oddział Towarzystwa Teatrów i Muzyki Ludowej. W latach 1948-1950 był kierownikiem Inspektoratu Kulturalno-Oświatowego Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” w Olsztynie. Był prezesem Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. W latach 1950-1957 był kierownikiem olsztyńskiej delegatury Państwowego Instytutu Sztuki i zajmował się zbieraniem rodzimego folkloru.
Był współzałożycielem „Słowa na Warmii i Mazurach” – regionalnego dodatku do „Słowa Powszechnego” i przez wiele lat był kierownikiem literackim tego pisma. Był współzałożycielem „Posłańca Warmińskiego”.
Brał udział w tworzeniu Klubu Literackiego (1953), przekształconego później w Klub Literatury Regionalnej przy Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich. Brał udział w tworzeniu Oddziału Związku Literatów Polskich w Olsztynie (1955), a następnie był jego prezesem w latach 1961-1971.
Uczestniczył w działaniach Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego oraz Związku Szczyrzyczan.
Był człowiekiem o szerokich zainteresowaniach. Zachęcał pisarzy i historyków do podejmowania tematów regionalnych, wielu udzielił pomocy. Wydawał książki starszym pisarzom i pomagał im w pozyskiwaniu środków do życia (np. Michał Lengowski i Jan Dopatka).
Pierwsze utwory pisał na potrzeby zespołów teatralnych. Jego dorobek literacki to m.in.:
- „Wiara ojców” (przed 1939)
- "Kształt wzajemnej miłości" (przed 1939)
- "Burzom dziejów nie dali się zgnieść" (1967)
- "Z diabłami na ty" (1972)
- "Czarodziejski grosz" (baśń sceniczna wystawiona przez krakowski Teatr Rozmaitości w 1969 r.)
- "O Michale Lengowskim, pieśniarzu warmińskim, w setną rocznicę urodzin" (1972)
- "Pod warmińskim niebem" (1974)
- "Chłopcy z Rzeczypospolitej Kwidzyńskiej"
- "Nowy kiermasz bajek" (Warszawa 1983) zawiera m.in. pięć bajek autorstwa Władysława Gębika (Grosz dany w potrzebie złotem wróci do ciebie; Skąpy trzy razy traci; Warma; Feliks sum; Zaczarowana żabka)
Zmarł 23 marca 1986 r. w Krakowie i został pochowany na cmentarzu w Szczyrzycu. W jego ostatniej drodze towarzyszyli mu harcerze z 1 KDH "Szarża"- drużyny harcerskiej z Liceum Ogólnokształcącego w Kwidzynie
Źródła
- Jan Chłosta, „Ludzie godni pamięci warmińsko-mazurscy patroni olsztyńskich ulic” Książnica Polska, Olsztyn 1997.
- Jan Chłosta, Słownik Warmii (historyczno-geograficzny). Wyd. Littera, Olsztyn 2002.
- http://www.wbp.olsztyn.pl/bwm/1-2_00-ie/gebik.htm
- Wikipedia