Tekst źródłowy

[[Grafika:Błogosławiona Dorota.jpg|thumb|400px|Błogosławiona Dorota]]
[[Grafika:Kaplica Doroty.jpg |thumb|400px|Kaplica Błogosławionej Doroty]]
'''Błogosławiona Dorota z Mątowów, Dorota Schwartze''' (ur. 25 stycznia 1347 w Mątowach Wielkich, zm. 25 czerwca 1394 w [[Kwidzyn]]ie) – rekluza i stygmatyczka.

==Życie i duchowość==
Urodziła się w 1347 roku w Mątowach Wielkich koło Malborka jako córka kolonisty niderlandzkiego, rolnika Wilhelma Schwartze i jego żony Agaty. Pojął ją w małżeństwo Gdańszczanin Albert, człowiek dobry gdy był trzeźwy. Urodziła mu pięciu synów i cztery córki. W osobliwy jednak sposób nękana była przez swego pijanego męża, gdy często spowiadała się w Kaplicy Gdańskiego Kościoła Mariackiego, gdzie mieszkali na stałe. Ona jednak wszystko cierpliwie znosiła. Potem zdarzyło się, że dzieci pochłonięte zostały wybuchem zarazy. Wreszcie za wspólną zgodą małżonkowie ci, sprzedając wszystko co posiadali, zaczęli razem pielgrzymkę do Akwizgranu, Einsiedeln, do Świętego Jakuba oraz do Marsylii, do Świętej Marii Magdaleny. Dorota dotarła do Rzymu.

Po śmierci męża wróciła do Prus. Przybywszy do Gdańska najęła sobie Komorę i dalej swą pobożność uprawiała, myśląc już o zamurowaniu. Jednak jej spowiednicy, Radislaus i Mikołaj z Pszczółek, nie rozumieli potrzeb duchowych Doroty. 30 września 1391 roku Dorota przybyła do Kwidzyna, gdzie jej spowiednikiem został dawny dziekan wydziału teologii na uniwersytecie w Pradze [[Jan z Kwidzyna]] -  najwybitniejszy teolog krzyżacki, duszpasterz i członek Zakonu, który szybko uznał ją za mistyczkę dużej miary, przypominającą w swojej ascezie szkoły mistyczno-ascetyczne Niderlandów. Wbrew ówczesnym obyczajom Jan z Kwidzyna jako jej opiekun duchowy, zezwolił Dorocie na częstą komunię świętą. Wyjednał zgodę u Biskupa Jana Moncha i Kapituły Pomezańskiej na spełnienie jej pragnienia życia jako pustelnicy-rekluzy. Po uzyskaniu również zgody Wielkiego Mistrza Konrada Wallenroda zbudowano dla niej w kwidzyńskiej katedrze od strony prezbiterium małą celę, do której w czasie uroczystej procesji 2 maja 1393 roku wprowadzono ją i zamurowano, zostawiając mały otwór z widokiem na ołtarz, który służył też do przyjmowania komunii świętej i posiłków.

Dorota zmarła 25 czerwca 1394 roku, w wieku 47 lat. Według przekazu jej śmierci towarzyszyły cuda. Biskup pochował ją z dużą czcią i adoracją w Kościele w Kwidzynie, w małym Chórze. Jej grób stał się celem pielgrzymek.

Duchowość Doroty z Mątowów przypomina duchowość devotio moderna i Świętej Brygidy Szwedzkiej. Słynęła z proroctw, które to objawienia spisał Jan z Kwidzyna w dwóch dziełach w formie dialogu: ''Conffessiones'' i ''Apparitiones''. Napisał także traktaty o jej życiu i duchowości ''Septililium'' i ''Liber de festis''. Dorota z Mątowów znana jest także z krytyki upadku moralnego [[zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]] i osoby Wielkiego Mistrza Konrada Wallenroda.

==Kult==
W 1396 roku wybudowano przy grobie Doroty drugi ołtarz pod wezwaniem Wszystkich Świętych. Ustawiono przy grobie żelazną kratę i postawiono srebrny świecznik ze złoceniami. Przy ołtarzu odprawiano nabożeństwa za jej rychłą beatyfikację.

Biskup Pomezański Jan IV uprosiwszy trzy Jubileusze dla swojego Kościoła Kwidzyńskiego, zebrał ogromną moc pieniędzy, za które chciał podnieść ciało błogosławionej Doroty. Lecz Krzyżacy wykupili za nie swoje zastawione dobra, a on z pozostałych dobudował wieżę do kolegium w Kwidzynie.

Niezakłócony kult przy grobie rekluzy trwał do czasów protestanckiego Biskupa [[Paulus Speratus|Pawła Speratusa]], który w 1544 roku nakazał usunąć kratę przy gobie Doroty i jednocześnie zakazał jej kultu w Prusach. Protestanci nie uznawali relikwii.

Nie wiadomo co stało się ze szczątkami doczesnymi Doroty.

Aprobaty "odwiecznego kultu" Doroty z Mątowów dokonał papież Paweł VI 9 stycznia 1976. Zgodnie z normami odtąd Dorocie z Mątowów przysługuje tytuł pod jakim była czczona w Kościele do tej pory. W Polsce była nazywana błogosławioną, zaś w Niemczech świętą, dlatego Dorota z Mątowów raz jest nazywana błogosławioną, raz świętą (por. kazania kard. Joachima Meisnera i kard. Josepha Ratzingera). W Kościele Katolickim jej wspomnienie obchodzone jest w  archidiecezji gdańskiej, diecezji elbląskiej i archidiecezji warmińskiej 25 czerwca. Dorota wspominana jest także w niektórych diecezjach niemieckich oraz przez [[zakon krzyżacki]]. Na terenie diecezji elbląskiej jest patronką kobiet.

==Parafie i kościoły==
* Parafia pw. Błogosławionej Doroty z Mątów - Gdańsk, osiedle Jasień

* Elbląg, Kościół Bł. Doroty

==Ciekawostki==
Dorota z Mątowów była pierwowzorem opisanej przez Adama Mickiewicza w powieści poetyckiej ''Konrad Wallenrod'' Aldony, zamurowanej w wieży zamku w Malborku, która przez wskazanie Wallenroda jako "tego, który >>ich<< zniszczy" przyczyniła się do wyboru go na Komtura zakonnego.

Czcicielem Błogosławionej Doroty z Mątów jest m.in. obecny papież Benedykt XVI który w czerwcu 1999 roku jeszcze jako kardynał Joseph Ratzinger modlił się przed jej wizerunkiem w Kwidzyńskiej Katedrze.

W Monachijskiej Katedrze znajduje się relikwia w postaci cegły pochodzącej z celi Błogosławionej Doroty.


'''Życie Doroty z Mątowów opisał Günter Grass w powieści ''Turbot'' (''Der Butt'') z 1977:'''

"''...że Dorota Swarze była biedną,cierpiącą wskutek presji swoich czasów kobietą: raczej głupią niż mądrą, udręczoną przez bezsenność i zapadającą na migrenę, rozlazłą w prowadzeniu domu, ale obdarzoną zdolnościami planistycznymi kiedy szło o organizowanie pochodu biczowników, o chudej piękności i nieubłaganie silnej woli, mimo wielogodzinnych rozdygotanych ekstaz słabą w wymyślaniu sugestywnych cudów, trochę piśmienną, bo obdarzoną poetyckim zmysłem, leniwą w łóżku i pilną jedynie w biczowaniu,dobrą w marszu i dlatego skorą do chodzenia, wesołą tylko w kontaktach z wałęsającymi się pokutnikami i innymi wyrzutkami, bogatą w ekstrawaganckie pragnienia, lecz praktyczną i wskazującą drogę jako kucharka swej egocentrycznej postnej kuchni....''"
(Turbot, Wydawnictwo Oskar, Gdansk 1995, strona 174, tłumaczenie Sławomir Błaut)

'''Fragment pieśni pielgrzymkowej o Błogosławionej Dorocie z roku 1637:'''
<poem>
"''Sam nadto nieba Pan i Matka Jego''
''W pętach miłości więźnia siedzącego''
''Ciebie kochanie swoje nawiedzali''
''I celę twoją w raj ci przemieniali''"
</poem>

==Źródła==

*[http://pl.wikipedia.org/wiki/Dorota_z_M%C4%85tow%C3%B3w Dorota z Mątowów]
* Dzieje Prus - ks. Jan Leo - 1631r.
* Katedra w Kwidzynie. Tajemnica krypt - B. Wiśniewski 2010r.

==Linki zewnętrzne==
*[http://www.rzygacz.webd.pl/index.php?id=28,379,0,0,1,0 Dorota z Mątowów w Akademii Rzygaczy]
*[http://www.mbkp.info/swieci/culm/dorota.html Dorota z Mątowów]
*[http://starogardgdanski.naszemiasto.pl/wydarzenia/602988.html Kwidzyn-Warszawa. Przekażą obraz papieżowi]
[[Kategoria:Ludzie]]