Cmentarz katolicki przy ulicy Hallera w Kwidzynie

Z Kwidzynopedia - encyklopedia e-kwidzyn
Położenie cmentarza
Plan sytuacyjny
Fot. A Kołecki 1986. Zdjęcie nr 21 wg planu sytuacyjnego

Cmentarz katolicki przy ulicy Hallera w Kwidzynie położony był na południowym skraju Kwidzyna, na wysokości szpitala. Od północy i częściowo południa graniczył z ogródkami działkowymi, od zachodu zaś z nie istniejącą linią kolejki wąskotorowej. Cmentarz założony został około roku 1913 jako założenie jednorodne, faz rozwojowych nie przechodził. W roku 1914 wykonano wytyczenie ośmiu równych kwater obsadzając aleje dwustronnie lipami. Od wschodu wykonano murowaną bramę z ramionami z kutej kraty, teren zaś ogrodzono drucianą siatką. Taka forma cmentarza przetrwała do początku lat sześćdziesiątych XX wieku. Zamknięty decyzją administracyjną zaczął ulegać powolnej dewastacji. Dokumentacja z roku 1986 opisuje istnienie jeszcze około 600 nagrobków i krzyży wolnostojących z lat do roku 1939, okresu wojny i po 1945 roku. W tym samym roku organizacja młodzieżowa podjęła się oczyszczenia terenu cmentarza a organa administracyjne postanowiły rozważyć możliwość ponownego otworzenia cmentarza. Ślady stałej opieki nosiły tylko mogiły z krzyżami z okresu powojennego, starsze nagrobki, usytuowane od strony ulicy były bardzo zniszczone.

Zestawienie istniejących w roku 1986 nagrobków:

  • krzyż ozdobny kuty z żelaza - Adamin Jadwiga 1946
  • obudowa grobu z białego lastrico - Andreas Jablonski 2.10.1891 - 30.8.1922
  • obudowa grobu z lastrico i niewielki postument pod niezachowaną figurkę - Rita Krause 21.10.1926 - 5.11.1926
  • obudowa z lastrico przekryta płytą z krzyżem - Josef Skibowski 25.11.1864 - 9.12.1929
  • obudowa z lastrico przekryta z płytą z krzyżem - August Gromelski 8.7.1854 - 18.9.1926
  • krzyż z lastrico i obudowa grobu - Oskar Schreiber 31.8.1913 - 29.6.1931
  • płyta inskrypcyjna z marmuru i obudowa grobu - Helene Hinzmann (z domu Palmowski) 16.7.1874 - 25.10.1933
  • obejście grobowe i stela - Adalbert Doneiski 29.4.1885 - 15.7.1938 i Maria Doneiski (z domu Czinski) 6.10.1889 - 10.9.1938
  • obudowa przekryta płytą z lastrico - Barnard Knuth 24.1.1920 - 30.7.1949
  • stela i obudowa grobu z lastrico - ksiądz prałat Kazimierz Naskręcki 13.6.1878 - 4.5.1950
  • krzyż na postumencie z lastrico - ksiądz Mikołaj Tarczewski (z diecezji Łuckiej) 30.11.1878 - 26.4.1952
  • krzyż na postumencie i obudowa grobowa - Jakob Gajewski 11.9.1882 - 31.3.1914
  • mogiła z krzyżem drewnianym (żołnierski) - D. Gutzach 9.12.1914
  • mogiła z krzyżem drewnianym (żołnierski) - F. Loschick 6.9.1914
  • mogiła z krzyżem drewnianym (żołnierski) - W. Karniegew 13.10.1914
  • mogiła z krzyżem drewnianym (żołnierski) - A. Gudenkoff 27.10.1914
  • mogiła z krzyżem drewnianym (żołnierski) - J. Trawowitz 3.9.1914
  • mogiła z krzyżem drewnianym (żołnierski) - Josef Schlicht 18.8.1892 - 4.7.1916
  • mogiła z krzyżem drewnianym (żołnierski) - A. Kurschnitz 8.5.1915
  • mogiła z krzyżem drewnianym (żołnierski) - August Kiechel 21.5.1874 - 3.7.1916

Dokumentacja z roku 1986 podaje zestawienie drzewostanu:

  • Lipa drobnolistna - 136 drzew o średnicy od 30 do 70 cm
  • Klon pospolity - 9 drzew o średnicy od 30 do 80 cm
  • Jesion wyniosły - 16 drzew od 30 do 70 cm
  • Grab pospolity - 4 drzewa o średnicy od 30 do 40 cm
  • Dąb szypułkowy - 1 drzewo o średnicy 80 cm
  • Wierzba biała odmiana płacząca - 1 drzewo o średnicy 70 cm
  • Robinia biała - 3 drzewa o średnicy od 25 do 30 cm
  • Klon jawor - 1 drzewo o średnicy 35 cm
  • Brzoza brodawkowata - 1 drzewo o średnicy 35 cm

  • Fot. A Kołecki 1986. Zdjęcie nr 1 wg planu sytuacyjnego

  • Fot. A Kołecki 1986. Zdjęcie nr 3 wg planu sytuacyjnego

  • Fot. A Kołecki 1986. Zdjęcie nr 4 wg planu sytuacyjnego

  • Fot. A Kołecki 1986. Zdjęcie nr 5 wg planu sytuacyjnego

  • Fot. A Kołecki 1986. Zdjęcie nr 16 wg planu sytuacyjnego

  • Fot. A Kołecki 1986. Zdjęcie nr 27 wg planu sytuacyjnego

  • Fot. A Kołecki 1986. Zdjęcie nr 33 wg planu sytuacyjnego

  • Fot. A Kołecki 1986. Zdjęcie nr 45 wg planu sytuacyjnego

  • Cmentarz katolicki, widok współczesny - pomnik

  • Cmentarz katolicki, widok współczesny - tablica

Po likwidacji cmentarza stela ks. prałata Kazimierza Naskręckiego, kapelana w Zgromadzeniu Zakonnym Sióstr Benedyktynek jako jedna z nielicznych znalazła swoje miejsce w lapidarium utworzonym na terenie cmentarza komunalnego przy ulicy Malborskiej w Kwidzynie.

Źródła

  • Dokumentacja z lat 1982-1989 na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Elblągu
Źródło „http://kwidzynopedia.pl/index.php?title=Cmentarz_katolicki_przy_ulicy_Hallera_w_Kwidzynie&oldid=15970”